Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sakarya Hukuk Dergisi (SHD), sa.incelemede, 2024 (Hakemli Dergi)
Osmanlı dönemi Türkçe hukuk doktrinine ait tarihsel birikim, hukuk ve fıkıh tarihi araştırmacılarının teveccühüne giderek daha fazla mazhar olmaktadır. Esasen Türkçe fetva ve fetva mecmuaları İslam ve Osmanlı hukuk tarihi araştırmacılarının en değerli kaynakları arasında olagelmiştir. Hukuk doktrini ile zamanın meseleleri arasında köprü vazifesi de gören fetvalar dışında araştırmacıların hukuk disiplini çerçevesindeki başlıca kaynakları, Arapça kaleme alınmış muhtelif alt türdeki eserlerdir. Orijinal tabirle “füru-ı fıkıh” alanındaki bazı eserlerin geçmişten beri Türkçe çevirilerinden araştırmacılar haberdar olmakla birlikte matbaa imkanlarının genişlemesine rağmen otantik çeviriler yeterince gün yüzüne çıkmamıştır. Bu makale, edebiyat ve dil araştırmacılarının belli bir seviyede gündeminde yer alan bir literatürün hukuk tarihi araştırmacılarının ajandasında daha fazla yer almasını sağlamayı amaçlamaktadır. Makalede öncelikle Hanefi mezhebi dâhilindeki füru-ı fıkıh kitaplarının umumiyetle Osmanlı dönemindeki Türkçe çevirilerine ait fakat nihai olmayan bir liste sunulacaktır. Listenin bütünlüğünü sağlamak amacıyla Tanzimat sonrası döneme ait bazı çeviriler listeye eklenmiştir. Yazarlar, eserler ve çeviriler hakkındaki bilgiler ilgili kısımda verilecektir. Ardından bir mecmua içinde yer alan, yargılama usulü ve ceza hukuku konularını barındıran kısmi bir çeviri tanıtılarak Türkçe bölümün içeriği tartışılacaktır.
The legal doctrine written in Turkish attracts the attention of legal historians more than before. Turkish fatwas have been among the most valuable sources of Islamic and Ottoman legal historians. The fatwas served as the bridge between legal doctrine and the problems of the time they were issued. But the principal sources of the researchers have been books written in Arabic. Although researchers have been aware of the Turkish translations of some works in the field of furu’ al-fiqh for a long time, authentic translations have not come to light despite the expansion of modern printing. In this article, my first aim is to ensure that literature that is already on the agenda of linguists at a certain level enters more into the research agenda of legal historians. In the article, I will first present a not-yet-final list of Turkish translations of the books of fiqh until the twentieth century. I will give information about authors, works, and translations in the relevant section. Then, I will introduce a partial translation in a mecmua that covers the topics of trial and criminal law and discuss the content of this Turkish translation.