“Henüz Hiçbir Şey Duymadınız”: Caz Şarkıcısı Filmi Bağlamında Üretim Dinamikleri, Temsil Pratikleri ve Siyah Temsilinin Hatırlanması


Creative Commons License

Bekiroğlu D., Kırel S.

Ankara Üniversitesi İLEF Dergisi, cilt.11, sa.1, ss.41-78, 2024 (ESCI) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 11 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2024
  • Doi Numarası: 10.24955/ilef.1427847
  • Dergi Adı: Ankara Üniversitesi İLEF Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Emerging Sources Citation Index (ESCI), TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.41-78
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sinemanın ilk yıllarından itibaren üretimde etkin olan güç odakları ve iktidar dengeleri uyarınca ulus kurgusu, din, ırk, sınıf, kültür, etnisite, kimlik ve cinsiyete dair temsillerin bastırılarak, örtülerek ya da görünür kılınarak oluşturduğu hiyerarşik bir filmsel temsil repertuarı söz konusudur. Temsil düzenlemeleri üretildikleri dönemin gereksinimlerine karşılık gelecek biçimde durağan olmayan, değişkenlik gösterebilen öğelerdir. Kültürel malzeme olan filmlerin üretim dinamiklerinde etkin olan koşullar ve seyircisiyle karşılaşma anları temsile dair yorumlamalarda önem kazanır. Bu çalışmada sinemada ses öğesinin kullanılmasıyla da öncü bir konuma sahip olan Caz Şarkıcısı (The Jazz Singer) (1927) filminde öne çıkan temsiller dönemin üretim koşulları ve hassasiyetleriyle birlikte değerlendirilecektir. Caz Şarkıcısı, adından afiş düzenlemesine kadar üretildiği dönemin gündelik yaşamını ve popüler kültürünü meşgul eden caz müziğine ve siyah ırka dair çeşitli stereotiplerin sinemada üretilmeye devam edildiği bir geçiş filmidir. Yapım mantığı açısından caz müziğin popülerliğinden yararlanılan filmde; ulus kurgusu, ırk, etnisite, kimlik, cinsiyet ve kültüre dair temsil manevraları dikkat çeker. Anlatının ana karakteri caz şarkıcısı olup kendini gerçekleştirmek isteyen ve siyah olmayan biridir. Dönemin eğlence kültüründe yeri olan “blackface” performansı film aracılığıyla perdeye taşınırken filmdeki ana karakterin amacını gerçekleştirmek için geçirdiği değişimin ortaya konuluşu da yorumlanılması gereken bir kültürel malzeme sunar. Bu nedenle çalışmada siyahların yaşadıkları sorunların dile getirildiği caz şarkılarından sinema literatüründeki siyah temsiline dair kült filmlere de değinilmiştir. Ayrıca çalışma kapsamında Caz Şarkıcısı filmi aracılığıyla filmin anlatısında gündeme getirilen diğer temsil pratikleri dönemin popülerleşmeye çalışan sineması içindeki görünürlükleri kültürel çalışmalar ve sinema bağlamı açısında ortaya konulmuştur.
Since the early years of cinema, those who have a say in production have shaped filmic representations of race, class, culture, gender, and religion according to their own ideological agendas. The elements these representations comprise are not static but can vary, shaped by the period and cultural context in which they are produced. The conditions and context of a film’s production dynamics are therefore crucial to interpreting such representations, as are moments of encounter between a film and its audience. This study evaluates prominent representations in the movie The Jazz Singer (1927), a pioneering film in the field of sound cinema, with attention to the production conditions and sensitivities of its period. The Jazz Singer is a transitional film containing stereotypes about jazz music and race, specifically Blackness, that both drew on and helped influence the daily life and popular culture of its period. The stereotypes it contains are pervasive, from the name of the movie to the poster layout, and touch on themes ranging from nation, race, and ethnicity to identity, gender, and culture. They also draw heavily on the popularity of jazz music. The film’s main character is a white jazz singer who wants to self-actualize himself. While many studies have focused on the “blackface” performances the character uses to advance his career, his transformation over the course of the film as he seeks to achieve his goals is also a culturally embedded process that demands attention. To that end, this study examines how the film’s jazz songs express the problems faced by contemporary Black people, which the study then connects to discussions of cult films representing Black people in the cinema literature. The study also addresses other representational practices in The Jazz Singer from the perspective of cultural studies and cinema.