Vitamin B12 ve Folat Eksikliği Nedenleri, Klinik Bulgular ve Tanı


Şenay R. E., Taş B. T., Koç A.

Çocuklarda Nutrisyonel Anemiler, Özcan Bör, Editör, Türkiye Klinikleri Yayınevi, Ankara, ss.41-48, 2022

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2022
  • Yayınevi: Türkiye Klinikleri Yayınevi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.41-48
  • Editörler: Özcan Bör, Editör
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Çocukluk çağında megaloblastik anemilerin %95’ten fazlası B12 vitamini veya folik asit eksikli-
ğine bağlıdır. Her iki vitaminin başlıca eksiklik nedenleri olarak besinsel eksiklikler ve edinsel veya do-
ğuştan absorpsiyon bozuklukları öne çıkar. Prematürelik, hemolitik anemi, kronik enfeksiyon hastalıkları
gibi gereksinimin arttığı durumlar folat eksikliği riskini artırır. Klinik bulgular her iki eksiklik durumunda
süt çocuklarında tartı alamama, ağırlık kaybı, iştahsızlık, irritabilite, güçsüzlük, solukluk, kusma ve kronik
ishal olurken; büyük çocuklarda halsizlik, çabuk yorulma, kronik ishal veya kabızlık, dilde acıma-yanma
hissi, unutkanlık, mental durumda bozulma, okul başarısında azalma görülebilir. B12 vitamini eksikliğinde
nörolojik gelişimde gecikme, duraklama ve geriye gitme gibi değişiklikler bildirilmiştir ve bu belirtiler
anemi veya makrositoz gibi hematolojik bozukluklar olmadan da ortaya çıkabilir. Her iki eksiklikte hematolojik bulgular çok benzerdir ve makrositik anemi, trombositopeni, nötropeni ve nötrofillerde hipersegmentasyon görülebilir. Kesin tanı için serum B12 vitamini ve folat düzeylerine bakılması genellikle
yeterlidir. Şüpheli durumlarda metilmalonik asit ve homosistein düzeylerine de bakılması gerekir.

More than 95% of megaloblastic anemia in childhood is due to vitamin B12 or folic acid
deficiency. Nutritional deficiencies and acquired or congenital absorption disorders stand out as the main
causes of deficiency of both vitamins. Conditions with increased requirements such as prematurity,
hemolytic anemia, and chronic infectious diseases increase the risk of folate deficiency. Clinical findings are inability to gain weight, weight loss, loss of appetite, irritability, weakness, pallor, vomiting and
chronic diarrhea in infants in both deficiencies; In older children, fatigue, tiring, chronic diarrhea or constipation, feeling of pain and burning in the tongue, forgetfulness, deterioration in mental status, decrease in school success can be seen. Changes such as delay, arrest and regression in neurological
development have been reported in vitamin B12 deficiency, and these symptoms may occur without
hematological disorders such as anemia or macrocytosis. Hematological findings are very similar in both
deficiencies and macrocytic anemia, thrombocytopenia, neutropenia and hypersegmentation of neutrophils can be seen. It is usually sufficient to measure serum vitamin B12 and folate levels for a definitive diagnosis. In doubtful cases, methylmalonic acid and homocysteine levels should also be checked.