İHSAN DENİZ’İN ŞİİR ANLAYIŞI ÇERÇEVESİNDE “YANGIN” ŞİİRİNİN TAHLİLİ


Babacan M.

Yedi İklim, cilt.39, sa.413, ss.56-62, 2024 (Hakemsiz Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 39 Sayı: 413
  • Basım Tarihi: 2024
  • Dergi Adı: Yedi İklim
  • Sayfa Sayıları: ss.56-62
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İhsan Deniz’in bu şiirine baktığımızda ölüm, kaybolmuşluk, yersiz-yurtsuzluk, melal, herkesleşmemek, yalnızlık, yabancılaşmak gibi temalar göze çarpmaktadır. Burada anlatılmak istenen insan, bir mücadele içinde olan biridir. Dünyaya kötümser bir pencereden bakan şairin şiirleri aynı zamanda metafizik bir duyuş da içermektedir. İhsan Deniz,  görülen ve duyulandan ziyade hissedilen ile kendini dile getirmektedir. 

            İhsan Deniz’e göre zaten şairler genellikle karamsardır ve "pesimist" mizaçlı kişilerdir. Çoğu zaman, onun şiirlerinde bu 'hastalıklı hâl'i görebiliriz.  Çoğu kez “karamsarlık”, şairler için  “motive edici bir güç”tür. Bu şiirde olduğu gibi şairler,  dış dünyanın kaotik yapısı ve işleyiş düzeni karşısında takındıkları ve örtündükleri emprik-pesimist tepki ile kendi iç dünyalarının derin girdapları arasında ‘varlık’a ve ‘varoluş’a dair kapsamlı çatışmalara neden olurlar.  Böylece “Yangın” şiirinde olduğu gibi karamsarlığına neden olan olayları öğrenmiş oluruz. Bu bir bakıma şiire " duygu ve düşüncelerin aynası" olma işlevi yüklemektir. Yangın şiirinde de şairin dünyaya ve olaylara karşı tavrı aynen böyledir. Şair bulunduğu durumu, bu durumdan kurtulma çarelerini bize imgesel biçimde anlatmaktadır.

            Bu şiirde ayrıca şiirinin gücünü metafizikten aldığı açıkça belli olan İhsan Deniz, Türk şiirindeki metafizik algısına adeta “ aşama atlatmış” bir şairdir.   Özellikle bu konuda kaleme aldığı “Metafiziksiz Şiir” başlıklı yazısı önemli bir yazıdır. (İhsan Deniz,  “Metafiziksiz Şiir”, Yönelişler Dergisi, İstanbul, Haziran 1990, S. 47.) Deniz bu yazısı ile 1960’lı ve 70’li yıllarda neredeyse tamamen materyalist bir hüviyete kavuşmuş şiire açıkça karşı çıkmıştır. Ona göre metafiziği olmayan şiir, şiir değildir. (  Öztunç 2014, s. 50)