İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SOLUNUM SİSTEMİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

İklim değişikliği, yalnızca çevresel sistemleri değil, insan sağlığını da çok yönlü ve derin bir şekilde etkileyen karmaşık bir küresel sorundur. Bu etkiler arasında en dikkat çekenlerden biri, solunum sistemi hastalıklarının yaygınlığı, şiddeti ve ortaya çıkış biçiminde gözlenen değişikliklerdir. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), astım, pnömoni ve akciğer kanseri gibi solunum yolu hastalıkları, dünya genelinde milyonlarca insanın yaşam kalitesini düşürmekte ve sağlık sistemlerine ciddi bir yük oluşturmaktadır. Bu hastalıkların epidemiyolojisi, yalnızca biyolojik faktörlerle değil, aynı zamanda çevresel değişkenlerle de doğrudan ilişkilidir. Özellikle sera gazlarının neden olduğu küresel ısınma, aşırı sıcaklıklar, hava durgunluğu, orman yangınları, toz fırtınaları ve seller gibi iklimle bağlantılı olaylar, hem doğrudan hem de dolaylı yollardan solunum sağlığını tehdit etmektedir. Artan sıcaklıklar ve atmosferdeki karbon dioksit seviyeleri, havadaki partikül madde, ozon ve aeroalerjen konsantrasyonlarını artırmakta, bu da astım, alerjik rinit ve diğer solunum yolu hastalıklarının tetiklenmesine veya alevlenmesine yol açmaktadır. Özellikle kentlerde yaşayanlar, hava kirliliğine çoklu maruziyet açısından daha yüksek risk altındadır. Bunun yanında çocuklar, yaşlılar, kronik hastalığı olan bireyler ve sağlık hizmetlerine erişimi kısıtlı topluluklar, bu çevresel tehditlere karşı daha savunmasız durumdadır.  Bu çerçevede hemşirelerin ve diğer sağlık profesyonellerinin rolü giderek daha kritik hale gelmektedir. Hemşireler; hasta eğitimi, erken tanı, alevlenmelerin yönetimi ve riskli gruplara yönelik bireyselleştirilmiş müdahale stratejileriyle, solunum yolu hastalıklarının yönetiminde önemli katkılar sunmaktadır. Bu bildiride, iklim değişikliğinin solunum sistemi üzerindeki etkileri güncel bilimsel veriler ışığında ele alınacak, özellikle hassas popülasyonlara yönelik riskler değerlendirilecek ve sağlık sistemlerinin bu sürece nasıl yanıt verebileceği tartışılacaktır. Ayrıca hem klinik uygulamalara hem de halk sağlığı politikalarına yönelik öneriler sunulacaktır. İklim değişikliği, solunum yolu hastalıklarının artışında önemli bir rol oynamaktadır ve bu durum özellikle hassas gruplar üzerinde ciddi sağlık riskleri oluşturmaktadır. Artan hava kirliliği, sıcaklık değişimleri ve aeroalerjenler, astım, KOAH ve solunum yolu enfeksiyonlarının sıklığını ve şiddetini artırmaktadır. Hemşireler bu süreçte hastaların korunması, eğitimi ve etkili yönetim planlarının uygulanmasında kritik bir role sahiptir. İklim değişikliğine karşı sağlık temelli önleme, adaptasyon ve politika geliştirme çalışmaları, birey ve toplum sağlığının korunması açısından büyük önem taşımaktadır. Anahtar Kelimeler: İklim değişikliği, solunuml hastalıkları, hemşirelik