Beslenme ve Psikoloji Kesişim Noktasının İncelenmesi: Bir Literatür Taraması ve Bibliyometrik Analiz


Gerçeker D., Bekiroğlu G. N.

SSRJ | Social Sciences Research Journal, cilt.14, sa.1, ss.1-11, 2025 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 14 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2025
  • Dergi Adı: SSRJ | Social Sciences Research Journal
  • Sayfa Sayıları: ss.1-11
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Beslenme, yeme alışkanlıklarını ve besinlerin sağlık üzerindeki etkilerini incelerken, psikoloji zihinsel süreçleri, davranışları ve ruh sağlığını araştırır. Beslenmenin psikolojik sağlık, yeme bozuklukları ve obezite üzerindeki etkisi de dahil olmak üzere bu iki alanın kesişimi, sağlıklı yaşam biçimlerinin geliştirilmesi ve bireylerin zihin-beden dengesini korumalarına yönelik çalışmalara olanak tanır. Bibliyometrik analiz, yayın sayılarını, atıf ilişkilerini ve yazar iş birliklerini incelemek için sosyal ağ analizini kullanarak bilimsel yayınları, yazarları veya kurumları inceler. Sosyal ağ analizleri, bilimsel topluluk içindeki bu eğilimleri ve ilişkileri görselleştirerek daha iyi anlamayı sağlar. Çalışmada, Web of Science veri tabanında taranan “beslenme ve psikoloji” konulu yayınların bibliyometrik ve literatür analizleri gerçekleştirilmiştir. Çalışma, bu iki alan arasındaki etkileşimleri daha iyi anlamak amacıyla, ilgili literatürdeki akademik katkıları ve iş birliklerini kapsamlı bir şekilde değerlendirmeyi hedeflemektedir. 1981 yılından günümüze kadar yayınlanan toplam 854 yayını içeren analizde, bu yayınların yıllara göre dağılımı, öne çıkan anahtar kelimeler ve yayın türleri görselleştirilmiştir. Ayrıca, sosyal ağ analizi kapsamında yazarlar arasındaki iş birliği ağları, atıf dağılımları ve anahtar kelime analizleri gerçekleştirilmiştir. Analiz edilen yayınlarda toplam 3728 yazar yer alırken, 4517 farklı anahtar kelime kullanılmıştır. En fazla atıf alan yazarlar 859’ar atıf ile D.R. Amundson, N.L. Kondracki ve N.S. Wellman olarak belirlenmiştir. Beslenme ve psikoloji anahtar kelimelerinin ardından en sık kullanılan diğer anahtar kelimeler, 62 yayında "obezite" ve 25 yayında "fiziksel aktivite" olmuştur. Birbirleriyle ilişkili olduğu tespit edilen 4412 anahtar kelimenin ise 50 farklı küme oluşturduğu görülmüştür. Bu araştırmanın amacı, beslenme ve psikoloji disiplinlerinin kesişim noktalarında üretilen akademik yayınların araştırma eğilimlerini ortaya koymak, öne çıkan araştırmacıları, sık kullanılan anahtar kelimeleri ve atıf ağlarını analiz etmektir.