Çevrimiçi Eğitim Süreçlerinde Öğretmenlerin Dijital Güvenlik Farkındalığı

Tonbuloğlu İ.

10. INTERNATIONAL EURASIAN EDUCATIONAL RESEARCH CONGRESS, İstanbul, Türkiye, 8 - 11 Haziran 2023, ss.1163-1164

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1163-1164
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Çevrimiçi Eğitim Süreçlerinde Öğretmenlerin Dijital Güvenlik Farkındalığı

Ismail Tonbuloğlu  - Yıldız Teknik Üniversitesi

Problem Durumu
Covid-19 salgın süreci ile birlikte daha önce yaygın olarak lisans, lisansüstü ve yetişkin eğitimlerinde kullanılmakta olan çevrimiçi eğitim süreçleri; ilkokul, ortaokul ve lise (K12) seviyelerinde de kullanılmaya başlamıştır. Zorunlu acil durum uzaktan öğretim (Hodges vd., 2020) olarak belirtilen bu süreçte; öğretmenler K12 düzeyinde hızlı bir şekilde çevrimiçi eğitim gerçekleştirdiler. Öğretmenlerin dijital güvenlik farkındalığı, çevrimiçi eğitim sürecinin etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi açısından önemli bir gerekliliktir.

Çevrimiçi eğitim sürecinde öğretmenlerin dijital güvenlik farkındalığı, öğrencilerin kişisel bilgilerinin güvenliği, siber zorbalık ve diğer dijital tehditlere karşı korunmaları açısından büyük önem taşımaktadır. Bu sebeple, öğretmenlerin dijital güvenlik farkındalığına sahip olmaları ve eğitim paydaşlarının bu tür dijital tehditlerden etkilenmemesi için gerekli önlemleri alabilecek yetkinliğe sahip olmaları önemlidir. Araştırma kapsamında öğretmenlerin çevrimiçi eğitim süreçlerindeki dijital güvenlik farkındalığının incelemesi amaçlanmaktadır.

Araştırma kapsamında;

1. Öğretmenlerin çevrimiçi eğitim süreçlerindeki dijital güvenilk farkındalığı durumları nasıldır?

2. Öğretmenlerin çevrimiçi eğitim süreçlerinde aldıkları dijital güvenlik önlemleri nelerdir? araştırma sorularına yanıt aranacaktır.

Yöntem

Araştırmanın evrenini ilkokul, ortaokul ve lise öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında uygun örnekleme yapılmıştır. Uygun örnekleme; maddi ve manevi sınırlılıklar sebebiyle örneklemin ulaşılabilir, kolay uygulama yapılabilir kaynaklardan seçilmesi yöntemidir (Büyüköztürk vd., 2018). Anket hazırlandıktan sonra uzman görüşü alınmıştır. Uzman görüşü kapsamında düzenlenmiştir. Hazırlanan anket, internet tabanlı öğretmen grupları üzerinden uygulanmıştır. 346 öğretmenden veri toplanmıştır. Anket verileri üzerinden betimsel analiz ve açık uçlu soruların cevapları için içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Belirlenmiş temalara göre betimsel analizde veriler özetlenir ve yorumlanır. İçerik analizinde birbirine benzeyen veriler, belirli kavramlar ve temalar çerçevesinde bir araya getirilerek uygun bir şekilde yapılandırılarak yorumlanır (Yıldırım ve Şimşek, 2016). Araştırma verileri betimsel analiz ve içerik analizi bulguları kapsamında raporlanmıştır.

Beklenen/Geçici Sonuçlar

Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin %34’ü uzaktan eğitim sürecinde öğrencilerin veya kendinin dijital güvenliğine yönelik bir önlem almadığını belirtmiştir. Öğretmenlerin %20’si ise kısmen dijital önlem almıştır. Öğretmenlerin büyük bölümü (%97) çevrimiçi dijital güvenlik önlemleri aldıktan sonra bir sorun yaşamamıştır. Milli Eğitim Bakanlığı’nın öğretmenlere yönelik dijital güvenlik içerikleri hazırlamaktadır. Bu içeriklerden biri olan Eğitim Bilişim Ağı siber güvenlik portalı öğretmenlere araştırma kapsamında sorulmuştur. Öğretmenlerin %61’i Milli Eğitim Bakanlığı’nın Eğitim Bilişim Ağı siber güvenlik portalını daha önce incelemediğini belirtmişlerdir.

Öğretmenlerin çevrimiçi eğitim süreçlerine yönelik olarak aldıkları önlemlerde çevrimiçi eğitime katılım, çevrimiçi eğitim süreci ve genel dijital önemler olmak üzere üç kategori öne çıkmaktadır. Çevrim içi katılım önlemlerinde bekleme odası, oturum şifreleme, isimlendirme kuralları, ders katılım kontrolleri, sınıf ve kurumsal yetkilendirmeler öne çıkmaktadır. Çevrimiçi eğitim sürecine yönelik önlemlerde ise ses, görüntü, ekran, çizim, dosya ve sohbet kontrolleri öne çıkmaktadır. Genel dijital önlemlerde ise bireysel ve kurumsal güvenlik programları kullanımı, dijital güvenlik eğitimi, çevrimiçi okul kuralları vb. başlıkları yer almaktadır.

Öğretmenlerin dijital ver güvenliği farkındalığının yüksek olduğu (Yılmaz vd., 2016) ayrıca salgın öncesi sürece göre dijital yeterliliklerinin geliştiği görülmektedir (Yılmaz &Toker, 2022). Çevrimiçi dijital güvenlik farklı özellikleri de içermektedir. Bu sebeple dijital yeterliliklerin içerisinde öğretmenlerin çevrimiçi dijital güvenlik farkındalığı, çevrimiçi eğitim sürecinin başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi ve öğrencilerin siber tehditlerden korunması için son derece önemlidir(Demirci, 2021). Eğitim kurumları, öğretmenleri bu konuda bilinçlendirmek ve gereken becerileri kazandırmak için çaba göstermelidir.

Anahtar Kelimeler: Dijital Veri Güvenliği, Öğretmenler, Çevrimiçi Eğitim, Uzaktan Eğitim

Kaynakça

Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (25). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.

Demirci, S. (2021). Öğretmen dijital yeterlikleri. TEDMEM. https://tedmem.org/mem-notlari/degerlendirme/ogretmen-dijital-yeterlikleri

Hodges, C., Moore, S., Lockee, B., Trust, T., & Bond, A. (2020). The difference between emergency remote teaching and online learning.Educause review,27, 1-12. https://er.educause.edu/articles

Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.

Yılmaz, E. O. & Toker, T. (2022). Covid-19 Salgını Öğretmenlerin Dijital Yeterliliklerini Nasıl Etkiledi?. Milli Eğitim Dergisi , 51 (235) , 2713- 2730 . DOI: 10.37669/milliegitim.896996

Yılmaz, E. , Şahin, Y. L. & Akbulut, Y. (2016). Öğretmenlerin Dijital Veri Güvenliği Farkındalığı . Sakarya University Journal of Education , 6 (2) , 26-45 . DOI: 10.19126/suje.29650