Akademik Veri Yönetim Sistemi
International Congress on Medical Sciences and Multidisciplinary Approaches, İstanbul, Türkiye, 20 - 21 Şubat 2021, ss.21-25
Alzheimer Hastalığı (AH) özellikle serebral korteks, hipokampüs, entorhinal korteks ve ventral striatum gibi kognitif fonksiyonları olan bölgelerde, amiloid beta (Aβ) plak ve nörofibriler yumak (NFY) oluşumları ile karakterize bir hastalıktır. AH olan bireylerde glutamerjik yolakların dejenere olmasından dolayı glutamat oksitlenmekte; bu durumda biriken glutamat, Ca+2’un hücre içine alınmasını sağlayarak nöronların ölümüne yol açmaktadır. Böylece glutamerjik aktivitenin azalması korteks ve hipokampüste asetilkolin salıverilmesinde azalmaya yol açarak Aβ plak oluşmasını kolaylaştırmaktadır. Çalışmamızda glutamat reseptör blokörü olan CBD’nin AH tedavisindeki etkileri araştırılmıştır. Bu çalışmada 300-400 g ağırlığında Sprague Dawley sıçanlar kullanılmıştır. Sıçanlar, Kontrol, Alzheimer ve Alzheimer + CBD olmak üzere 3 gruba ayrılmıştır. AH modeli Aβ 42’nin intraserebroventriküler (i.c.v.) injeksiyonu ile oluşturulmuştur. Sıçanlara Morris’in su tankı, yeni obje tanıma, açık alan ve pasif sakınma testleri yapılarak sıçanların kognitif fonksiyonları değerlendirilmiştir. Kontrol grubundaki sıçanlara sitrat tamponu uygulanmıştır. Aβ 42 ile AH indüklenmiş, gruplardan birincisine tedavi amacıyla günde 10 mg/kg CBD 2 hafta süre ile i.c.v. olarak uygulanırken ikinci gruba ise CBD’ nin çözücüsü olan sitrat tamponu uygulanmıştır. Hayvanların dekapitasyonunun ardından beynin hipokampus ve prefrontal korteks bölgeleri çıkarılarak dokuların bir kısmında ELISA ile interlökin-1β (IL-1 β) ve tümör nekroz faktör-α (TNF-α) gibi inflamatuar sitokinlerin biyokimyasal ölçümleri yapılmış, diğer doku kısımları ise formaldehite alınarak histopatolojik incelemeler yapılmıştır. Yapılan çalışmada Aβ 42’nin i.c.v. injeksiyonu Pasif sakınma testinde karanlık bölmeye geçiş süresinde anlamlı bir düşüşe, Morris’in su tankı testi performansı ise anlamlı bir azalmaya neden olmuştur. CBD tedavisi uygulanan grup ile Alzheimer grubu karşılaştırıldığında beyinde hipotalamusta IL-1 β ve TNF- α gibi inflamatuar sitokinlerin düzeylerinin azaldığı görülürken, kortekste sadece TNF- α’mın azaldığı bulunmuştur. Sonuç olarak CBD’nin Aβ 42’nin ile oluşturulan AH modelinde beyindeki inflamasyon kaynaklı öğrenme ve bellek fonksiyonlarındaki bozuklukları önemli ölçüde azalttığı bulunmuştur. CBD’nin faydalı etkileri ile ilgili yeni çalışmalara ihtiyaç vardır.