Akademik Veri Yönetim Sistemi
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, cilt.11, sa.1, ss.380-391, 2020 (Hakemli Dergi)
Dünya genelinde D vitamini eksikliği ve yetersizliği önemli sağlık sorunları arasındadır. Güneşe maruziyet ile (belirli dalga boyundaki ultraviyole UVB ışınları) sentezlenen D vitamininin kalsiyum ve fosfat metabolizmalarını düzenleyici rolünün yanında, doğal koruma, pek çok kronik ve otoimmün hastalığı önleme ve geciktirmede görev yaptığı bilin-mektedir. İnsanların ve diğer canlıların yaşamlarını sağlıklı ve güçlü sürdürebilmeleri için belirli seviyede tutulması gereken D vitaminine ihtiyaçları vardır. Bu derleme çalışmasında, D vitamininin sağlık için önemine kısaca değinildik-ten sonra, insanların D vitamini kaynağı olarak diğer organizmalardan faydalanabilmesi hedefine yönelik olarak, özel-likle doğadaki D vitamini metabolitleri bakımından zengin canlılar ile ilgili bugüne kadar literatürde yer alan çalışmalara dayanan bilgiler sunulmuştur. Bu konuda ekolojik verilerin oldukça az olduğu görülmekle birlikte, bitkisel ve hayvansal doğal kaynaklar olarak yararlanabilecek D vitamini sentezleyen ve biriktiren canlı türleri hakkında çeşitli bulgular der-lenmiştir. Yapılan çalışmalarda, UVB etkisiyle yüksek miktarda D vitamini üreten canlılar arasında fitoplanktonik algler, Ren geyiği likeni, mantarlar ve D vitamini biriktiren balıklar ve likenler sayılmaktadır. Bunların yanı sıra bu çalışmada, D vitaminin biyolojisi ve fotokimyasal sentez metabolizması ve D vitamininin oluşumunu etkileyen biyolojik ve çevresel faktörler hakkında açıklayıcı bilgilere yer verilmiştir. Bu derleme, insanlar için öngörülebilir D vitamini kaynağı sağla-yabilecek canlıların potansiyeline odaklanmaktadır.