Research Information System
in: Current Management Informatics Systems Studies, Filiz Varol Gürder, Editor, Akademisyen Kitabevi, Ankara, pp.1-28, 2023
Geographic information systems (CES) play a central
role in overcoming the corona pandemic. Without geographic information systems,
applications such as the COVID-19 dashboard of the Robert Koch Institute or
Johns Hopkins University, which were of great help in the Covid-19 pandemic,
would be unthinkable. The World Health Organization (WHO) recognized the
importance of geographic information systems in health information systems and
opened the Geographic Information System Center for Health. The Geographic
Information Systems Health Center application offers all countries the
opportunity to efficiently use and exchange spatial data for public health. The
connection between geographical and medical issues is a well-known phenomenon.
With the pandemic and geographic information systems, this phenomenon has
strengthened its place.
In the study, the data collected through document
analysis, one of the qualitative research techniques, was analyzed through a
descriptive analysis method. This study summarizes the use of geospatial
information systems in healthcare, which are an important part of service
management, and identifies the necessary gaps.
In regional health studies, an explanation is
sought by relating individual needs, population factors, environmental factors,
regional care structures and their interactions. Regional health service
research is primarily concerned with people's access to health services. When
there are differences between individuals and societies in access to health, it
examines the causes and effects of these. Methodologically, the analysis of
geodata, geoinformation systems and spatial modeling play an important role. In
this way it will be possible to optimize health by accessing more detailed
information about health.
Geographic information systems are computer-based
systems in which geographic data can be recorded, stored, managed, analyzed,
visualized and made available. They offer the opportunity to use a variety of
analysis tools to answer health-related questions in an innovative way. As in
the world, there are also national studies in Turkey that use geographic
information systems in their analysis.
Geographic information systems has modern mapping
and visualization options. The use of geographic information systems ensures
that the place of residence of society is evaluated as a health-related factor.
It ensures that the health behavior of the population is recorded. In addition
to physical factors such as climate, vegetation or land use, socio-economic and
socio-demographic data, environmental pollution data can be included in the
survey data and evaluated. The types of location-based analysis in geographic
information systems are geographic query, geographic analysis, network
analysis, digital terrain analysis, measurement and geometric calculations,
statistical analysis, grid analysis.
According to the results of the literature
research, we can state that various health-related studies using geographic
information systems are currently being conducted in Turkey. The interest in
this method in health research is therefore great. However, it is emphasized
that the investigations carried out so far with the help of geographic
information systems are mainly limited to smaller regions or cities. National-level
analyzes are rarer. Extending the studies to larger regional and/or national
levels will allow a larger audience to benefit from the results of the studies.
Coğrafi Enformasyon Sistemleri (CES), korona pandemisinin üstesinden
gelmede merkezi bir rol oynamaktadır. Coğrafi Enformasyon Sistemleri olmadan Covid-19
pandemisinde büyük yardımı dokunan Robert-Koch-Institut’un veya Johns-Hopkins
Üniversitesi’nin COVID-19 panosu gibi uygulamaları düşünülemezdi. Dünya sağlık
örgütü (World Health Organization – WHO) Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Sağlık
Enformasyon Sistemleri içindeki önemini fark etmiş ve Coğrafi Enformasyon Sistemleri
Sağlık Merkezi (Geographic
Information System Centre for Health)’ni kullanıma
açmıştır. Coğrafi Enformasyon Sistemleri Sağlık Merkezi uygulaması tüm ülkelere
halk sağlığı için mekânsal verileri verimli bir şekilde kullanma ve değiş tokuş
etme fırsatı sunar. Coğrafi ve tıbbi konular arasındaki bağlantı bilinen bir
olgudur. Pandemiyle ve Coğrafi Enformasyon Sistemleri ile birlikte bu olgu yerini
sağlamlaştırmıştır.
Çalışma da nitel araştırma tekniklerinden doküman incelemesi yoluyla
toplanan veriler, betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Bu çalışma
hizmet yönetiminin önemli bir parçası olan sağlık hizmetlerinde Coğrafi Enformasyon
Sistemlerinin Türkiye’deki kullanım çalışmalarını özetlemek ve gerekli açıkları
ortaya koymaktır.
Bir coğrafi bölgeye ilişkin yapılan sağlık araştırmalarında bireysel ihtiyaçlar,
nüfus faktörleri, çevresel faktörler, bölgesel tedarik yapıları ve bunların
etkileşimleriyle ilinti kurularak açıklama yapmak hedeflenir. Bölgesel sağlık
hizmetleri araştırması, öncelikle kişilerin sağlık hizmetlerine erişimi ile
ilgilidir. Sağlığa erişimde bireyler ve toplumlar arasında farklar var ise
bunun nedenlerini ve etkilerini araştırır. Metodoloji açısından, coğrafi
verilerin analizi, Coğrafi Enformasyon Sistemleri ve mekânsal modelleme önemli
bir rol oynamaktadır. Bu sayede sağlığa ilişkin daha detaylı enformasyon
seviyesine erişerek sağlığı optimize etmek mümkün olacaktır.
Coğrafi Enformasyon Sistemleri, coğrafi verilerin kaydedilebildiği,
depolanabildiği, yönetilebildiği, analiz edilebildiği, görselleştirilebildiği ve
kullanıma sunulduğu bilgisayar destekli sistemlerdir. Çeşitli analiz
araçlarıyla sağlıkla ilgili soruları yenilikçi bir şekilde yanıtlama fırsatı
sunarlar. Dünya’da olduğu gibi Türkiye’de de analizlerinde Coğrafi Enformasyon Sistemlerini
kullanan içeren ulusal çalışmalar mevcuttur.
Coğrafi Bilgi Sistemleri modern haritalama ve görselleştirme seçeneklerine sahiptir. Coğrafi Bilgi Sistemlerinin kullanımı, toplumun yaşadığı mekânın sağlığı etkileyen bir faktör olarak değerlendirilmesini sağlar. Nüfusun sağlık davranışlarının kayıt altına alınmasını sağlar. İklim, bitki örtüsü veya arazi kullanımı gibi fiziksel faktörlerin yanı sıra sosyo-ekonomik ve sosyo-demografik veriler, çevre kirliliği verileri anket verilerine yerleştirilip değerlendirilebilir.
Coğrafi Enformasyon Sistemlerinde bulunan konuma bağlı analiz türleri coğrafi
sorgulama, coğrafi analiz, ağ analizi, sayısal arazi analizi, ölçme ve
geometrik hesaplamalar, istatistik analiz, grid analizidir.
Yapılan literatür araştırmasının sonuçlarına göre Türkiye’de Coğrafi Enformasyon
Sistemleri kullanılarak sağlıkla ilgili çeşitli çalışmaların halihazırda
yürütüldüğünü görebiliriz. Yani sağlık araştırmalarında bu yönteme yönelik ilgi
yüksektir. Ancak yine de şu ana kadar Coğrafi Bilgi Sistemleri yardımıyla
yürütülen çalışmaların ağırlıklı olarak daha küçük bölge veya şehirlerle
sınırlı olduğu vurgulanmakta vardır. Ulusal düzeyde yapılan analizler daha az
yaygındır. Çalışmaları daha büyük bölgelere ve/veya ulusal düzeye yaymak
çalışmaların sonuçlarından daha büyük bir kitlenin faydalanmasını
sağlayacaktır.