KARİYER FARKINDALIK ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ VE GEÇERLİLİK-GÜVENİRLİK ÇALIŞMASININ GERÇEKLEŞTİRİLMESİ


Şirin A., Öztürk M.

6. sosyal beseri ve egitim bilimleri konferansi, İstanbul, Türkiye, 23 - 24 Nisan 2020

  • Yayın Türü: Bildiri / Yayınlanmadı
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

özet
Kariyer gelişimi kişinin eğitim hayatına başladığı günden emekli olduğu zamana kadar devam eden aktif bir süreçtir. Kariyer gelişimini birçok kuramcı farklı evrelere ayırmışlardır. Kariyerin en kritik dönemlerinden birisi kişinin eğitim hayatını bitirdikten sonra profesyonel bir mesleğe başlama sürecidir. Fakat bu süreç yeteri kadar sağlıklı yürütülmediğinde yanlış kariyer seçimleri yapılabilmektedir. Öğrencilerin doğru kariyer seçimleri yapma süreçlerine katkı sağlamak için yürütülen bir çalışmanın parçası olarak kariyer farkındalık ölçeği çalışmaları yürütülmüştür. Kariyer farkındalık ölçeğini geliştirebilmek için öncelikli olarak öğrenci, veli ve kariyer uzmanlarıyla nitel görüşmeler yapılmıştır. Nitel veriler betimsel analize tabi tutulmuş ve öğrencilerin kariyer farkındalık düzeyleriyle ilgili bazı sonuçlara ulaşılmıştır. Diğer değerlendirmeler de yapıldığında öğrencilerin kendilerini tanıma, meslekleri tanıma ve meslek edinme yetkinliklerini tanıma noktasında farkındalık düzeylerinin belirlenmesine ihtiyaç duyulmuştur. Bir sonraki aşamada ise konuyla ilgili literatür taraması yapılmıştır. Nitel veriler ve literatür taraması sonucuna dayalı olarak bir madde havuzu oluşturulmuştur. Daha sonra maddeler konu hakkında uzman olan akademisyenlerle paylaşılmış ve maddelerle ilgili değerlendirmeleri istenmiştir. Gelen değerlendirmeler sonucunda bazı maddeler ölçekten çıkartılmıştır. Araştırmanın evrenini üniversite öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklem seçiminde uygun örneklem yöntemi kullanılmıştır. Örneklemin seçildiği üniversite ve bölüm sayısı olabildiğince geniş tutulmaya çalışılmıştır. Ölçek, psikometrik analizler için 662 üniversite öğrencisine uygulanmıştır. Araştırmada, kariyer farkındalık ölçeği formu ile kariyer kararı verme yetkinlik ölçekleri kullanılmıştır. Ölçeğin geçerlilik analizi için açıklayıcı faktör analizi (AFA), doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ve benzer ölçüt geçerliliği güvenirlik analizleri için ise Conbach Alpha analizi ve test-tekrar test analizi yapılmıştır. AFA sonucunda ölçekteki madde sayısı 31'e düşürülmüş ve bu maddeler altı alt boyut altında toplanmıştır. DFA sonuçları AFA sonuçlarıyla uyumludur. Benzer ölçek geçerliliği için kariyer karar verme yetkinlik ölçeği ili kariyer farkındalık ölçeği arasında ,78 (p<001) korelasyon çıkmıştır. 31 Maddenin Cronbach Alpha değeri ,91 (N=662) şeklinde oldukça güvenilir sonuç vermiştir. Yapılan test tekrar testte ise ilk ve ikinci uygulama arasında ,74'lük bir korelasyon (N=103). Bu bulgular ölçeğin 31 madde olarak üniversite öğrencilerinin kariyer farkındalık düzeylerini ölçmek için yeterli psikometrik değerlere sahip olduğunu göstermektedir.