Akademik Veri Yönetim Sistemi
Spormetre, cilt.18, sa.2, ss.114-125, 2020 (Hakemli Dergi)
Öz. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de
büyük ve küçük şehirlerde yaşayan ilkokul çocuklarında fiziksel aktivite ve
beslenme davranışlarını karşılaştırmaktır. Araştırmaya, 3. ve 4. Sınıf öğrencisi (9-10 yaş) 1086
(Burdur N=543 İstanbul N=543) çocuk katılmıştır. Araştırmada Türkçe
uyarlama çalışması araştırmacı tarafından yapılmış olan “Student Health Assessment
Questionnaire (SHAQ)” isimli anket kullanılmıştır. İstatistiksel
analizlerde nicel verilerin normal dağılıma uygunlukları Shapiro-Wilk testi ve
grafiksel incelemeler ile sınanmıştır. Normal dağılım gösteren nicel
değişkenlerin iki grup arası karşılaştırmalarında Independent samples t test,
nitel verilerin karşılaştırılmasında ise Pearson ki-kare test ve Fisher’s exact
test kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık p<0.05 olarak kabul
edilmiştir. Burdur’da yaşayan çocuklar (B)
kahvaltılarını evde, öğle yemeklerini dışarda, İstanbul’da yaşayan çocuklar (İ)
kahvaltılarını dışarda, öğle yemeklerini okul kantininde yemektedirler
(p<0.05). İstanbul’da yaşayan
çocuklar daha sık dışarda hazır yemek yemekte (p<0.005) ekranda (TV,
bilgisayar, video oyunları) daha fazla zaman geçirmektedirler (p<0.05). Burdur’da yaşayan çocuklar daha fazla meyve
yerken, İstanbul’da yaşayan çocuklar daha fazla kırmızı et, atıştırmalık,
şekerleme ve kurabiye/kek tüketmektedirler (p<0.05). Her iki grupta da
çocuklar spor alanlarının güvensiz (B%58,6; İ%48.4), sayıca yetersiz (B%45,1;
İ%41.8) olduğunu ve spor yapmaya zamanları olmadığını (B%42,5; İ%40,5),
marketlerde sağlıklı yiyeceklerin az (B%44,9; İ%40,3), pahalı (B%40,7; İ%33,9) ve lezzetsiz, (B%40,5; İ%41,3) olduğunu
belirtmektedir. Sonuç olarak; Küçük şehirde yaşayan çocukların sebze/meyve
tüketimi, büyük şehir öğrencilerinin ise
yağ, şeker tüketimi, ekranda geçirdikleri zaman ve dışarıda yemek yeme oranı
daha fazladır. Her iki grup öğrencileri;
daha fazla aktif olmak için güvenli oyun alanları, spor tesisleri ve zamana,
daha sağlıklı beslenmek için, lezzetli, ulaşılabilir ve ucuz sağlıklı
yiyeceklere ihtiyaç duymaktadır. Büyük şehirde yaşayan çocukların sağlık
açısından daha fazla risk altında olduğu söylenebilir.