9. Klinik İmmünoloji Kongresi, Antalya, Türkiye, 1 - 04 Mayıs 2023, ss.109, (Özet Bildiri)
Giriş-Amaç: IPEX sendromu X’e bağlı çekinik olarak aktarılan monogenik bir hastalıktır. Hastalarda FOXP3
(Forkhead box P3) geninde mutasyonlar görülmektedir. FOXP3, Treg hücrelerinin gelişiminde etkili olan bir
transkripsiyon faktörüdür. Çalışmamızda IPEX olgularında T hücre alt tiplerinin özellikleri, yeniden
programlanma özellikleri ve kök hücre nakli (KIT) sonrası değişimleri incelenerek immün mekanizmaların
aydınlatılması amaçlandı.
Yöntem: Çalışmamızda farklı merkezlerden dahil edilen İPEX hastalarının (n:12) KİT öncesi ve sonrası klinik ve
laboratuvar bulguları değerlendirildi. Nakil öncesi ve sonrası lenfosit alt grupları, proliferasyon, T foliküler
hücre (TFH) ve regülatuvar alt tipi (Tfr), Treg ve belirteçleri olan CD25, FOXP3 ve CTLA4 protein ifadeleri
analiz edildi.
Bulgular: Olguların %83,3 (n=10) otoimmünite, %75 (n=9) kronik ishal, %66,7 (n=8) büyüme-gelişme
geriliği, %58,3 (n=7) solunum yolu enfeksiyonları saptandı. Görülen mutasyonlar missense (n=3), del/ins
(n=3), kırpılma (n=1) idi. Tüm mutasyonlar türler arasında korunan bölgede saptandı. İlginç olarak hastaların
Treg ve Tfr yüzdeleri normal iken, CD25, FOXP3 ve CTLA-4 ifadeleri düşük bulundu. KİT sonrası ifadelerinin
normale geldiği saptandı. Ayrıca, hastaların KİT öncesi TFH ve Treg hücrelerinin alt tiplerinde artmış TH2 ve
azalmış TH17 yanıtı vardı ve KİT sonrası TH2 yanıtının normalleştiği görüldü. TFH hücrelerinde anormal TH2
yanıtı ile beraber, aktivasyon belirteci olan PD1 ifadesinde artış saptandı. Hastaların lenfosit proliferasyonu ve
aktivasyonu normal idi.
Sonuç: Çalışmamızda İPEX hastalarında klinik bulgular ve anormal immün yanıtlar ayrıntılı olarak ortaya
çıkarılmıştır. Bu hastalarda tanı sırasında Treg hücreleri normal olabilir, ancak Treg belirteçlerinde düşüklük
saptanması tanı için şüphe uyandırmalıdır. T hücre alt tip analizlerinde oluşan TH2 yönünde yeniden
programlanma klinikte ortaya çıkan bulgular ile örtüşmektedir.(ADT-2022-10661)
Anahtar Kelimeler: İPEX, FOXP3, Treg, KİT