Akademik Veri Yönetim Sistemi
İstem, cilt.20, sa.39, ss.1-20, 2022 (SSCI)
Türk Dil Kurumu, gelenekseli ―Geleneğe dayanan, gelenekle ilgili olan, ananevi, tradisyonel‖ Ģeklinde tarif etmiĢtir. Bu tariften hareketle Geleneksel sanatlar denince bir geleneği olan, ge-leneğe bağlı sanat dalları anlaĢılır. Ancak bir geleneğe dayanmanın ve bağlanmanın ölçüsünü ayarlamak biraz zordur. Çünkü geleneksel, durağan bir Ģey değil aynı zamanda yenilenen bir Ģeydir. Günümüzde geleneksel adı altında yapılan sanat çalıĢmalarının birçoğunun geleneksel olup olmadığı bir yana, gerçek manada sanat olup olmadığının da tartıĢılmasının zamanının geldiği bilinen fakat söylenmekten imtina edilen bir gerçektir. Osmanlı asırlarında Saray'da ku-rulan ehli-i hiref teĢkilâtları sayesinde kadim sanatlarımız usta çırak iliĢkisiyle öğretilip, usta-baĢı tarafından kontrol ediliyordu. Bu sayede her devrin sanat üslûbu yurt çapında aynı veya benzer özellikleri taĢıyabiliyordu. Mahallî sanatkârlar kendilerine has, özgün çalıĢmalar ortaya koysalar da ekseriyetle merkezî sanat üslûbuna öykünüyordu. Günümüzde merkezî denetimi sağlayacak bir üst teĢkilât olmadığı için kadim sanatlarımızda bir çözülme yaĢanmıĢ, ortak bir dönem üslûbu geliĢtirmek yerine, ferdî çalıĢmalar veya bazı ustaların çevresinde öbeklenmiĢ grup çalıĢmaları geleneksel tepsisinde sunulmaktadır. Çoğu zaman bu guruplar veya fertler modern yaklaĢımların etkisiyle, millî gelenekten tamamen uzaklaĢarak, modern arayıĢlar için-de ananevî yolunu kaybetmiĢtir. Bu yazıda modern çağın cenderesine sıkıĢmıĢ kadim Türk-Ġslam sanatlarının nereye gittiği sorgulanarak, modern arzu ve hevesler doğrultusunda geldiği son durumu ve sanatkârların geleneksele yaklaĢımları ele alınacaktır.
To be able to Stay Connected with the Tradition in the Modern Age (On the occasion of 2018 Yeditepe Biennial)
The Turkish Language Association has described the traditional as "traditionally based". From this description, it is possible to understand that traditional arts linked to traditions. However, it is difficult to stick to a tradition, because traditional is not something static, but also somet-hing that is renewed. It is a well-known fact that it is time to discuss whether many of the art works made under the name traditional today, whether they are traditional or not, whether they are art or not. Traditional arts were taught and supervised by the foremen to apprentices thanks to the organization of the artists in the palace during the Ottoman centuries. In this respect, art style could have the same or similar characteristics throughout the country. Local artisans,too, often emulated central artistic style, even if they produced their own unique works. Today, there has been a disintegration in our traditional arts, as there is no higher or-ganization to provide central control. Instead of developing a common style, individual works or group works around some masters are presented as traditional. Most of the time, these groups or individuals have lost their traditional way under the influence of modern approac-hes. In this article, the question of where the traditional arts stuck in the modern age clamp is going to be questioned, the current state of modern desire and enthusiasm and the traditional approaches of the artists will be discussed.