Akademik Veri Yönetim Sistemi
Public and private international law bulletin, cilt.42, sa.1, ss.357-390, 2022 (ESCI)
Mahkeme kararlarının gerekçeli olması, Türk hukuku bakımından doğrudan Anayasa’da kendisine yer bulan ve vazgeçilmez görülen bir husustur. Ancak bazı hukuk sistemlerinde mevcut bulunan basit yargılama usulleri sonucunda esasa ilişkin kapsamlı bir inceleme yapılmadan ve dolayısıyla gerçek anlamda gerekçe içermeyen kararlar verilebilmektedir ve Türk mahkemelerinin bu kararların tanınması ve tenfizi talepleriyle karşılaşması da söz konusu olabilmektedir. Bu durumda Türk tenfiz hâkiminin yaklaşımının ne olacağı konusu doktrininde önemli bir süredir tartışmalara yol açmaktadır. Konuya ilişkin verilen Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı bu tartışmaları sonlandıramamıştır. Biz de çalışmamızda gerekçenin Türk medeni usul hukukundaki rolü ile gerekçesiz yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfiziyle bağlantılı olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa Birliği Adalet Divanı, Fransız ve İsviçre mahkemeleri ile Yargıtay tarafından verilen kararları ele alarak, gerekçesiz yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi konusuna ilişkin olarak kategorik bir yaklaşım izlenmemesi ve her somut olayın koşullarına göre ayrıca değerlendirme yapılması gerektiği yönündeki görüşümüzü ortaya koymaya çalışacağız.
Under Turkish law, incorporation of reasoning in judgments is a matter directly stipulated in the Constitution and is deemed indispensable. However, the summary proceedings available in certain legal systems make it possible for courts to decide a case without conducting a complete examination of the dispute on its merits and without providing its underlying reasoning for its decision. Turkish courts may from time to time have to deal with requests for recognition or enforcement of judgments arising out of such proceedings. The approach the enforcing Turkish court should follow in such a case has constituted a serious issue for debate for a considerable period. The Court of Cassation Decision on the Unification of Judgments in 2012 also failed to resolve these discussions. In this study, we will first try to examine the importance reasoning has in Turkish civil law as well as the decisions of both the European Court of Human Rights and the Court of Cassation regarding the recognition and enforcement of foreign judgments lacking reasoning. Afterwards, we will explain our opinion on the matter, that it would be incorrect to follow a categorical approach; and rather that it would be more appropriate to examine the issue on a case-by-case basis.