Milletlerarası Tahkim Kanunu Çerçevesinde Kira Sözleşmelerinin Tahkime Elverişliliği


Creative Commons License

Pürselim Arning H. S.

Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, cilt.27, sa.1, ss.496-512, 2021 (Hakemli Dergi)

Özet

Genel hatlarıyla tahkim, irade serbestisi prensibine yer veren, devlet mahkemelerinde görülen yargılamaya kıyasen daha hızlı ilerleyen, gizlilik ilkesine hizmet eden, ihtilafın o alandaki uzman kişilerce nihayete erdirilmesini hedefleyen bir yargılama usulüdür. Tahkim yargılamasının yapılabilmesi için asli unsurlardan biri uyuşmazlığın tahkime elverişli olmasıdır. Tahkime elverişlilik, ilgili ülkelerin milli hukuklarına göre değişiklik göstermektedir. Tahkime elverişlilik hususu sadece konu itibarıyla sınırlı değildir; fakat çalışmamızın kapsamı nedeniyle elverişlilik kavramı sadece uyuşmazlığın konusu açısından ele alınacak ve burada da bir sınırlamaya gidilerek kira sözleşmelerinin bu çerçevede değerlendirilip değerlendirilemeyeceği tartışılacaktır. Zira 4686 sayılı ve 21.06.2001 kabul tarihli Milletlerarası Tahkim Kanunu (MTK) md. 1/4’te Türkiye’de bulunan taşınmaz mallar üzerindeki ayni haklara ilişkin uyuşmazlıklar ile iki tarafın iradelerine tabi olmayan uyuşmazlıklarda tahkime gidilemeyeceği düzenlenmiştir. Şayet kira sözleşmesi MTK md. 1/4 kapsamında tahkime elverişli değilse kararın MTK md. 15/A/2/a uyarınca iptali söz konusu olacağından bu tespitin önem taşıdığı kanaatindeyiz. Çalışmada kira sözleşmesinin niteliği üzerinde durularak ilgili Yargıtay kararlarına ve doktrin tartışmalarına yer verilecektir.