Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çocuk ve Ergenlerde Olağanüstü Durumlarda Psikososyal Destek, Nurten Sargın, Editör, Nobel Yayınevi, Ankara, ss.81-160, 2021
Daha önceki bölümlerde ifade edildiği gibi insanoğlunun, doğumdan ölümüme
kadar her bir gelişim döneminde, doğal süreci etkileyebilecek bir kısmı
doğa olayları bir kısmı ise insanlar aracılığıyla oluşan pek çok olağanüstü olaylarla
karşılaşma olasılığı bulunmaktadır. Bu olayların meydana gelmesi ile birlikte
değişen yaşam dinamiklerine uyum sağlayabilmek ya da olayların doğal
yaşam üzerindeki etkisini azaltabilmek için duygusal ve sosyal destek ve bu
desteğin en temel kaynağı olan aile kurumu yadsınamaz bir öneme sahiptir. Aile
kurumu, biyolojik, psikolojik, toplumsal, kültürel, ekonomik, eğitimsel boyutlar
açısından üyelerinin yaşamlarını destekleyecek yeterliliklere sahip olduğu durumlarda
travmatik olaylara ilişkin dinamikleri farklılaştırabilmektedir. Ailenin
kendisinden beklenilen işlevleri yerine getirebildiği durumlarda bireyler, olağanüstü
durumlarla karşılaşsalar bile sağlıklı baş etme becerilerini uygulayarak
yaşamlarını sürdürebilmektedirler. Bireylerin ihtiyaç duydukları duygusal sosyal
desteğin en temel kaynaklarından biri olan aile kurumu, kendisinden beklenen
işlevleri yerine getirebilecek yeterliliğe sahip olmadığında ise işlevlerinin
tam aksi etkiler yaratabilmektedir. Sağlıklı olmayan aile dinamikleri, travmatik
olaylara ilişkin sağlıklı baş etme becerilerinin gelişimini önlemenin ötesinde
üyeleri için travmanın kaynağı olabilmektedir.
Bu dinamikler doğrultusunda, bölümde aile kaynaklı olağanüstü durumların
üyeleri üzerindeki travmatik etkisi vurgulanmaya çalışılmıştır. Aileden kaynaklı travmatik olağanüstü durumlar kapsamında ise ailenin önemi aile işlevleri
bağlamında değerlendirilerek başta aile içi şiddet ve bu bağlamda çocuk ihmal
ve istismarı olmak üzere, alkol ve madde kullanımı, sosyoekonomik yetersizlik,
boşanma, ölüm olgularının yanı sıra ailede tutuklu ve hükümlü üye ile engelli
üyenin varlığının öncelikle çocuk ve ergenler olmak üzere aile bireyleri üzerindeki
etkisi ele alınmıştır.