Akademik Veri Yönetim Sistemi
Dergah Yayınları, İstanbul, 2022
TRT’nin dördüncü Genel Müdürü Nevzat Yalçıntaş (17 Mayıs 1975-24 Kasım 1975), kendisinden önce görev yapan Genel Müdür İsmail Cem İpekçi’nin de (15 Şubat 1974-30 Nisan 1975) ele aldığı üzere Türk sinemasının ünlü yönetmenlerine filmler çektirmek istemiş, bu sebeple; Metin Erksan, Lütfi Ö. Akad ve Halit Refiğ gibi yönetmenlerle toplantılar yapmış fakat bu görüşmeler sonucunda herhangi bir proje hayata geçirilememiştir. Bu görüşmelerde kendisine sunulan ve önemli sayılabilecek projeler arasında Metin Erksan’ın önerdiği Haçlı Yamyamlar, Üç Kıta Bir Devlet ve Medine Müdafası isimli projeler yer almaktadır.
1973’te ortak bir çalışma olarak ele alınan Medine Müdafaası projesinin yapımcılığını Ezel Erverdi, yönetmenliğini Metin Erksan, senaristliğini ise Metin Erksan ve Mustafa Kutlu’nun yürüttüğü bu film çalışması maalesef tamamlanamayan bir proje olarak tarihte yerini almıştır.
Bu projede, 15 Temmuz 1916’da Hicaz Kuvve-i Seferiyyesi kumandanlığına tayin edilen Gazi Ömer Fahreddin Paşa’nın, Osmanlı Devleti’nin 31 Ekim 1918’de Mondros Mütarekesi imzalandıktan sonra teslim olmasına rağmen 13 Ocak 1919’a kadar Medine’yi Osmanlı toprağı olarak savunmasının film olarak çekilmesi amaçlanmıştır.
Hazırlanan bu çalışmada, 1973 yılı bahar ve yaz aylarında Metin Erksan ve Mustafa Kutlu tarafından bizzat yazılan tretmanın (ön senaryonun) sunulmasından önce ilk kısımda 1970’li yılların toplumsal, siyasal ve ekonomik tartışmalarının gölgesinde Türkiye’deki sinema ortamından kısaca bahsedilmektedir. Sonraki bölümde Metin Erksan’ın düşünce ve sinema dünyası üzerine paylaşılan bilgilerin ardından Medine Müdafaası film çalışmasının süreçleri; Ezel Erverdi’nin kitaplarında aktardığı bilgilerin yanı sıra kendisi ile yapılan yüz yüze görüşmeler ve arşivinde yıllardır titizlikle muhafaza ettiği görseller ile diğer kaynaklardan edinilen bilgilere de yer verilerek okuyucuya sunulmaktadır.
Takip eden diğer bölümde, 1900’lü senelerden Fahreddin Paşa, Hicaz bölgesi ve demiryolu adına dönemsel bilgilere ve orijinal görsellere yer verilmektedir. Bu kısımda özellikle yer verilen eşsiz görsellerde, kitabın son kısmında yer alan tretmanın okunması aşamasında dönemin iklimini ve dolayısıyla senaryoyu daha rahat anlayabilme ve tahayyül edebilme adına okuyuculara görsel manada kolaylık sağlaması amaçlanmaktadır.
Her eserin bir kaderi olduğu gibi bu film de o dönem büyük uğraşlara rağmen kayda alınamayan bir yazgıyla sonuçlanmıştır. 1970’li yılların siyasi ve ekonomik durumu göz önüne alındığında, Ezel Erverdi’nin tabiriyle “uçuk” bir proje olan bu film çalışmasının çağımız imkânları göz önüne alındığında daha rahat gerçekleştirilebilecek bir yapım olması günümüzde bu projenin hayata geçirilme şansını yükseltmektedir.
Dolayısıyla bu kitap, literatüre yazılı tarihi bir kayıt olarak girmesinin yanı sıra bir gün, zamanında bu işin başında olan rahmetli Metin Erksan, Ezel Erverdi ve Mustafa Kutlu gibi isimlerin düşlediği ve istediği gibi beyazperdede yer alacağı günü beklemektedir. Günümüzde yapılan birçok başarılı tarih dizisi ve filminin yanı sıra konu olarak milli ve manevi değerleri ön plana çıkaracak, daha önce eşi benzeri görülmemiş mekânlarda izleyiciye bambaşka bir duygu uyandıracak bu yapımı önümüzdeki yıllarda hakettiği değere uygun bir şekilde beyazperdede seyretme ümidimiz bakidir.