Hersek Deltasındaki Kıyı Alanı Kullanımı Değişiminin Coğrafi Analizi


Uzun S. M.

TURKISH STUDIES, cilt.9, sa.5, ss.2033-2052, 2014 (SSCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 9 Sayı: 5
  • Basım Tarihi: 2014
  • Doi Numarası: 10.7827/turkishstudies.7040
  • Dergi Adı: TURKISH STUDIES
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Social Sciences Citation Index (SSCI), Scopus
  • Sayfa Sayıları: ss.2033-2052
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Kıyılar, barındırdığı özellikler, potansiyeller ve çekicilikler sayesinde daima beşeri faaliyetlerin baskısı altında bulunan, aynı zamanda yenilenemeyen kaynaklar olan hassas bir ekolojik dengenin olduğu alanlardır. Delta kıyıları da, kıyı unsurlarının yanında kendi coğrafi unsurlarıyla önemli kullanım alanları durumundadır. Belirtilen kıyı alanlarında son yıllarda yoğun beşeri baskılar nedeniyle kıyı alanı kullanımında değişimler yaşanmıştır. Meydana gelen bu değişimler ise delta kıyılarının bütün unsurlarını etkilemeye başlamıştır. Belirtilen durumların yaşandığı alanlardan biri de Hersek deltasıdır (Altınova/Yalova). Çalışmada, Hersek deltası kıyılarında kısa zamanlı olarak meydana gelen büyük değişimler incelenmiştir. Bu kapsamda 2004, 2009 ve 2014 yıllarına ait Landsat uydu görüntülerinden faydalanarak CBS ve coğrafi analiz yöntemleriyle Hersek deltası kıyılarında meydana gelen kıyı kullanımı değişimi tespit edilmiştir. Hersek deltasındaki kıyı kullanımı değişimi 3 ayrı dönemde karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiş ve coğrafi analizi yapılmıştır.

Hersek deltası kıyılarında 2004 yılında altı farklı kıyı kullanım türü tespit edilmişken, 2009 yılında yedi, 2014 yılında ise sekiz kıyı kullanım türü tespit edilmiştir. Bu dönemde çalışma alanına eklenen kıyı kullanım türleri ise sanayi ve kamulaştırma alanıdır. Hersek deltasında meydana gelen kıyı kullanımı değişiminin başlıca nedenini yerleşme, sanayi alanı ve İzmit Körfezi köprüsü geçişi (kamulaştırma alanı) gibi alanların artması, bunun sonucunda tarım alanlarının azalması oluşturmaktadır. Kıyı alanında meydana gelen dolgu çalışmaları da diğer değişim unsurunu meydana getirmektedir. Hersek deltasında meydana gelen bu değişimlerin deniz ve kara ortamına etkileri olacaktır. Bunun sonucunda çalışmada, kıyı kullanımı değişiminin yaratacağı etkiler ve alınması gereken önlemlerde belirtilmiştir.