14. Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Kongresi, Antalya, Türkiye, 15 - 19 Kasım 2023, ss.15-16
Giriş: Travmaya bağlı acil başvurularının önemli bir bölümünü oluşturan delici ve kesici aletlere bağlı yara- lanmaların (DKAY) üçüncü basamak merkezdeki bir yıllık verilerini ve travma skorlarını incelemeyi amaçladık. Yöntem: 2022-2023 yılları arasında acil servise DKAY tanısı ile başvuran 248 hasta retrospektif olarak değer- lendirildi. Hastaların demografik verileri, başvuru anındaki vital ve laboratuvar parametreleri, yaralanma böl- geleri, bilgisayarlı tomografi (BT) sonuçları ve tedavi yöntemleri incelendi. Hastaların başvuru anındaki TRISS, RTS, ISS gibi travma skorları hesaplandı.
Bulgular: 248 hastanın 52’si (%20,9) birden fazla vücut bölgesinde DKAY olan hastalardı. Hastaların %36,3’ü üst ekstremite, %21,3’ü alt ekstremite, %15,6’sı abdomen, %13,6’sı toraks, %6’sı baş, %3,6’sı pelvis, %2,6’sı boyun ve %2,3’ü vertebra bölgesinden yaralandı. Abdominal DKAY nedeni ile acile başvuran 47 hastanın 4’ü tedaviyi reddederek takipten çıkmış olup 1 hasta acil serviste yapılan resüsitasyon sırasında eksitus oldu. Ka- lan 42 hastanın median yaşı 29, çoğunluğu erkekti (%92,8). Yirmidört hasta genel cerrahi servisine yatırılarak, 17 hasta acil servis müşahede alanında takip edilerek yönetildi. Hastaların 22’si (%52,3) batın nafiz olarak değerlendirildi. Hastaların 21’i opere edildi, 21’i konservatif yaklaşımla takip edildi. Opere edilen hastaların 7’sinde ince bağırsak, 5’inde omentum ve mezenter, 2'sinde büyük damar, 2'sinde mide, 2'sinde duodenum, 2'sinde kolon, 1'inde karaciğer, 1'inde diafragma yaralanması vardı. Yaralanma şiddet skoru (ISS) batın na- fiz hastalarda anlamlı olarak yüksek bulundu. Bir hastada negatif laparatomi yapıldı. Opere olan hastaların hastane kalış süresi median 3 gündü. Opere edilen ve konservatif tedavi edilen hasta gruplarında mortalite olmadı.
Sonuç: DKAY hastalarının çoğunluğu genç erkeklerdir. En yaygın olarak ekstremite yaralanmaları görülür. Ab- dominal bölgeye yönelik DKAY vakalarında cerrahi müdahale gerekliliği yara muayenesi, seri fizik muayene ve BT ile değerlendirildiğinde hastaların büyük bir kısmı konservatif tedavi ile başarılı bir şekilde yönetilebilmek- tedir. ISS abdominal DKAY hastalarında batına nafiz yaralanmalar için bir öngörücü olabilir.