Akademik Veri Yönetim Sistemi
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, cilt.80, sa.3, ss.721-752, 2022 (ESCI)
Manuel çağı kapatıp dijital çağa hızlı adımlarla geçiş yaptığımız şu günlerde, “dijitalleşme” olgusunun insanoğlunu
gerek bireysel ve toplumsal alanda gerekse iş hayatında nasıl çepeçevre kuşattığına hep birlikte tanık olmaktayız. Dijital
dönüşümün hayatın neredeyse her alanında etkili olmaya başladığı böyle bir zamanda, hayatın dinamiklerinin gerisinde
kalma lüksü olmayan hukuk biliminden de bu gelişmelere ayak uydurması beklenmektedir. Nitekim son yıllarda hukukun
hemen her alanında dijitalleşme odaklı düzenlemeler ve uyarlamalar yapılmakta olup; şirketler hukuku da bu gelişmelerden
payına düşeni ziyadesiyle almaktadır. Teknolojik gelişmelerin ekonomi hayatına kazandırdığı dijital hareketlilik ve
hız, özellikle bu dünyanın önemli aktörleri olan şirketlerin söz konusu gelişmelere ayak uydurabilecek şekilde dizayn
edilmelerini ve buna paralel olarak gerekli hukuki düzenlemelerin yapılmasını zorunlu hale getirmiştir. Nitekim gerek
uluslararası gerekse ulusal boyutta yapılan çalışmalara bakılacak olduğunda, dijital enstrüman ve yöntemlerin şirketler
hukuku alanında daha geniş bir şekilde kullanılması amacına yönelik birçok yeni düzenleme yapıldığı görülmektedir. Bu
bağlamda incelenmesi gereken önemli düzenlemelerden bir tanesi, 31.07.2019 tahinde yürürlüğe giren 2019/1151 sayılı
AB Dijitalleşme Yönergesidir. İlgili yönerge ile şirketler hukukunda dijital uygulamaların artırılması amacıyla çok sayıda
yeniliğe imza atılmıştır. Nitekim Birlik’e üye ülkelerden Almanya’da, yönerge hükümlerinin ulusal hukuka dahil edilmesi
amacıyla hazırlanan Kanun (DiRUG) da, 01. 08. 2022 tahinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Dijitalleşme Yönergesi
ve buna paralel olarak Alman Hukuku’nda dijital uygulamaların sisteme dahil edilmesi amacıyla birden fazla alanda
düzenleme yapılmış olmakla beraber; bu çalışmada yalnızca “online şirket kuruluşu”, “belgelerin/bilgilerin sicile online
ibrazı” ve “sicil kayıtlarının online ilanı”na ilişkin yapılan düzenlemeler ele alınmıştır.
In these days marking the end of the manual age and moving quickly into the digital age, humans are witnessing how the phenomenon of digitalization surrounds people in both individual and social spheres as well as in business life. At a time when digital transformation has taken effect in almost all areas of life, law is expected to keep pace with these developments, as it cannot afford to lag behind the dynamics of life. Corporate law is one branch of law that has been strongly affected by this digital transformation. When looking at both international and national developments in recent years, many new regulations can be seen to have been made under company law regarding the broader use of digital tools and processes. One important regulation that should be mentioned in this context is the Digitalisation Directive (European Union [EU]) 2019/1151, which was enacted on July 31, 2019. With this directive, many regulations were made regarding company law and increasing digital applications. A comprehensive draft law Gesetz zur Umsetzung der Digitalisierungsrichtlinie [Law implementing the digitalization directive, or DiRUG] was prepared in the EU member state of Germany in order to incorporate the directive’s provisions into national law, which entered into force on August 1, 2022. This study deals with the provisions of the Digitalisation Directive and DiRUG regarding the online formation of companies, the online filing of company documents and information, and the online disclosure of companies registers of member states.