Akademik Veri Yönetim Sistemi
8. EGZERSİZ FİZYOLOJİSİ SEMPOZYUMU, İstanbul, Türkiye, 12 - 15 Mayıs 2022, ss.39-40
Egzersiz Fizyolojisi; egzersizin ve spor tıbbının fizyolojik açıdan ele alınışı, vücudun
fonksiyonel olarak egzersize verdiği yanıtı, kısa ve uzun süreli egzersize adaptasyonu ve bu
adaptasyonun fizyolojik temellerini inceler. Klinik Fizyoloji’nin önemli açılımlarından birini
oluşturmaktadır.
Egzersiz Fizyolojisi laboratuvarında sporculara ve çeşitli hasta gruplarına hem performans
testleri yapılmakta, hem de bireysel egzersiz reçeteleri düzenlenmektedir. Aerobik
performansı gösteren kardiyopulmoner egzersiz testi (KPET) ile bireylerin egzersize verdiği
fizyolojik cevaplar analiz edilebilmektedir. KPET esnasında maksimum oksijen tüketimi
(VO2maks), karbondioksit üretimi (VCO2), dakika ventilasyonu (VE), solunum eşitlikleri
gibi metabolik ölçümler yapılarak bireylerin performans düzeyi hakkında bilgi
sağlanmaktadır. Akciğer kanseri hastalarına, pulmoner endarterektomi veya akciğer
transplantasyonu geçirecek hastalarda preoperatif KPET ile VO2maks ve solunum rezerv
düzeyleri ölçülerek operasyon sonrası sağ kalımla ilişkili bilgi sağlanmaktadır. Kalp
transplantasyonu hastalarında uygulanan KPE ise transplantasyonun gerekliliği ile ilgili bilgi
vermektedir. Sporcularda anaerobik performansın gösteren Wingate testi ile de bacak
kaslarının patlayıcı gücü belirlenmektedir. Egzersizle nefes darlığı şikayeti yaşayan sporcular
ise maksimal yükleme testi öncesi ve sonrası yapılan solunum fonksiyon testleri ile egzersizle
indüklenen bronkospazm açısından değerlendirilmektedir.
Obezite problemi olan bireyler ve diyabet hastaları daha sık olmakla beraber tüm diğer hasta
gruplarına ve spor yapmak isteyen çocuk veya erişkin sağlıklı bireylere kişiye özgü egzersiz
reçetelendirmesi düzenlenmektedir. Hastaların ağırlık, boy, yağ yüzdesi, yağ kütlesi ve yağsız
ağırlık gibi antropometrik özellikleri belirlenmektedir. Bireylerin ihtiyacına göre sağlıklı
beslenme fizyolojisi hakkında bilgi verilmekte, gerekli durumlarda bazal metabolik hız
ölçümü ve günlük fiziksel aktivite tayini ile günlük toplam enerji harcanımları
belirlenmektedir.
Sporcularda ise antropometrik özellikler belirlenmekte, sporcu beslenmesi hakkında
önerilerde
bulunulmakta, risk analizleri değerlendirilip, spor yapmasına engel bir durum olup olmadığı
belirlenmektedir. Gerekli durumlarda eforlu EKG, aerobik ve anaerobik egzersiz testleri ve
solunum fonksiyon testleri yapılmaktadır.
Egzersiz Fizyolojisi Çocuk ve Erişkin Obezite ve Diyabet Merkezleri, Göğüs Hastalıkları,
Göğüs Cerrahisi, Genel Cerrahi, Dahiliye, Kardiyoloji, Aile Hekimliği ile birlikte çalışmakta
olan, Klinik Fizyoloji’nin temsilcilerinden biridir.
Anahtar Kelimeler: Egzersiz Fizyolojisi, kardiyopulmoner egzersiz testi (KPET), egzersiz reçetesi