4. INTERNATIONAL SCIENCES AND INNOVATION CONGRESS, İzmir, Türkiye, 19 - 20 Şubat 2022, ss.1-2
Bu çalışmada, bakır izabe curufu flotasyon
atığınındaki (CFA) fayalit (FeO·SiO2) yapısına nüfuz etmiş baz
metallerin (%0.35 Cu, % 4.48 Zn, % 0.16 Co) metal sülfat tuzlarına (suda
çözünebilen) demirin ise hematit formuna (suda çözünmeyen) dönüşümünün gerçekleştirildiği
sülfatlaştırıcı/hematitleştirici asit kavurma yöntemleri minerolojik ve kimyasal
analizler ile incelenerek karşılaştırılmıştır. CFA, 1 saat süreyle 350, 450, 550 ve 650 °C
sıcaklıklarda 4, 6, 8 ve 10ml H2SO4 ilaveleriyle
sülfatlaştırıcı asit kavurma ve 690, 700, 710, 730 °C sıcaklıklarda 10 ml H2SO4
ilavesi ile hematitleştirici asit kavurma işlemine tabi tutularak
sıcaklık ve asit miktarlarının kavurma işlemlerine olan etkisi incelenerek optimizasyon
yapılmıştır. Sülfatlaştırıcı asit kavurmada baz metallerin değişken sıcaklık ve
asit ilaveleriyle çözünme davranımları incelenmiş ve su liçi sonrası en yüksek
baz metal kazanımlarının (%99 Cu, %95 Co, %95 Zn) 10 ml H2SO4 ilavesiyle
650 ⁰C
sıcaklıkta gerçekleştirildiği gözlemlenmiştir. Hematitleştirici asit kavurma kalsinlerin
minerolojik dönüşümleri incelendiğinde ise 690 ⁰C
sıcaklıktan itibaren hematitleşmenin arttığı gözlemlenmiş fakat hematitleşmenin
en yoğun olduğu 710 ⁰C sıcaklıkta çinko
haricinde tüm baz metallerin oksitlendiği tespit edilmiştir. Sülfatlaştırıcı ve
hematitleştirici asit kavurmada demir çözünürlüklerinin sıcaklık artışına bağlı
olarak azalması, kalsinlerdeki kükürt miktarı ile ilişkilendirilmiş olup demir
sülfatın ayrışmasıyla ortamdan ayrılan SO2 ile hematit oluşumlarının
doğru orantılı olarak arttığı vurgulanmıştır. Sülfatlaştırıcı kavurmada tüm
koşullarda bakır kazanımlarının en yüksek değerde olması hematitleşmenin bakır
kazanımlarına katalitik etkisinden kaynaklandığı tespit edilmiştir. 690 ve 700 ⁰C’de
hematit oluşumlarının 650 ⁰C’ye kıyasla daha yüksek
olması bu sıcaklıklarda yapılan hematitleştirici asit kavurma ile demirin
seçimli olarak ayrılabileceğini göstermiştir.