Humor als Coping-Strategie? Zur Struktur des Witzes in Ernst Lubitschs To Be Or Not To Be (1942)


Durmuş N.

AKADEMİK-DER, Tarih, Eğitim, Bilim ve Kültür Dergisi, sa.2, ss.28-60, 2017 (Hakemli Dergi)

Özet

„Mizah, her şeye rağmen yine de gülmektir“ (Möbius, 1865-1910) – bu aforizma Lubitsch’in 1942 yılında sinemalarda gösterime girmiş olan To Be Or Not To Be (1942) filminden sanki bir alıntıymış gibi görünmektedir. Öfke, keder ve umutsuzluğun üstesinden gelmek için mizah bir başa çıkma stratejisi midir? Lubitsch filminin başlangıç noktası olarak seçtiği Nasyonal Sosyalizm konusundaki bu yaklaşımı, birçok eleştiriye ve şiddetli tartışmalara yol açmıştır. Özünde Lubitsch’in bu filmi, Nasyonal Sosyalizm‘in esasen anlamsız ve akıl dışı bir ideolojisi olduğunu anlatmaktadır. Bu bağlamda, filmde bu amaca ulaşmak için "Lubitsch’e özgü" olan bir mizahi anlatım biçimi kullanılmaktadır. Ancak Nasyonal Sosyalizm konusu gerçekten de bir komedi ile anlatılabilir mi? Gülmek, tarihteki korkunç olaylara veya insanın kusurlarına karşı gelerek zulüm ve adaletsizliğe direnmek için uygun bir cevap mıdır? Bu çalışmanın amacı, Ernst Lubitsch'in To Be Or Not To Be (1942) filminin mizahi yapısını incelemektir. Birinci bölümde, filmin genel özelliklerini anlatılmaktadır. Ardından „mizah“ kavramının farklı tanımları, açıklayıcı modelleri ve teorileri üzerine bir genel bakış verilmektedir. Üçüncü bölümde ise filmin diline dair farklı yaklaşımlar sunmaktır. Son bölümde, To Be Or Not To Be (1942) filminde mizahi yapısında öne çıkan teknikler incelenmektedir.