İç Denetim Faaliyetlerinde Sürekli Denetim: Analitik İnceleme Prosedürlerinin Kullanımı

Tarhan Mengi B., Doğan S., Turğay İ.

DENETİŞİM - Kamu İç Denetçiler Derneği Dergisi, sa.21, ss.5-26, 2020 (Hakemli Dergi)

Özet

Günümüzde manuel yapılan, önemli ölçüde fiziki belge

incelemesine ve saha çalışmasına dayanan geleneksel

denetim yaklaşımı yerini elektronik ortamda yapılan

denetimlere bırakmıştır. Gelişmiş yazılımların

oluşturulması ve denetim sürecine entegre edilmesi,

gerçekleştirilen denetim faaliyetlerinin hem niteliğini

hem de niceliğini değiştirmiştir. Sürecin elektronik

ortama taşınması, sürekli denetim kavramını ortaya

çıkarmış, veri analiz ve veri modelleme yöntemleri

denetim faaliyetlerine entegre edilmiştir. Sürekli denetim

faaliyetlerinin her aşamasında analitik inceleme

prosedürlerinin kullanımı ve yapılan veri analizleri,

karşılaştırmalı verilerin elde edilmesini sağlayarak,

karşılaştırmalı veri kullanımını arttırmıştır. Sürekli

denetimin “operasyonel ve finansal işlemlerin sürekli

denetimini sağlaması, hileli ve hatalı alanların anlık

kontroller ile tespit edilerek yönetime istisna raporları

(tavsiye ve öneriler ile birlikte) şeklinde sunulmasına

olanak tanıması, karşılaştırılabilir verilerin sürekli

denetime entegre analitik inceleme teknikleri ile daha

kolay ve hızlı sağlanabilir hale gelmesi, karşılaştırmalı

verileri arttırması, denetçinin zamanını daha etkin

kullanabilmesine olanak tanıması vb.” sağladığı avantajlar

iç denetim faaliyetlerinin etkinlik ve verimliliğini

olumlu yönde etkilemiştir. Sürekli denetim ve

analitik inceleme prosedürlerinin kullanımına yönelik

eleştiriler yapılmakla birlikte yaptığımız inceleme

ve değerlendirmeler, eleştirilen noktaların gelişime

açık olduğunu ve eksikliklerin giderilebileceğini göstermektedir.

Yapılan çalışma, geçmiş araştırmaların incelenmesi,

özetlenmesi ve yorumlanmasını içermektedir. Araştırmamızın

temel amacı sürekli denetim faaliyetlerinin,

iç denetim faaliyetlerine etkisini ortaya koymak

ve analitik inceleme prosedürlerinin sürekli denetim

ve iç denetim faaliyetlerine katkılarını değerlendirmektir.

Geçmiş araştırmalar üzerinden yapılan değerlendirmeler

göstermektedir ki sürekli denetim kavramı ile

birlikte analitik inceleme tekniklerinin iç denetim

içerisinde kullanımı artmış; elektronik veri kullanımı,

veri analizi ve veri modelleme yöntemlerinin kullanımı

ile süreç daha iyi planlanır, incelenir ve raporlanır

hale gelmiştir. Analitik inceleme prosedürlerinin

ve sürekli denetimlerin devam eden süreçte artacağı

düşünülmekle birlikte bu alanda uzmanlar yetiştirilmesi,

bu araçların kullanımıyla alanı geliştirmeye

yönelik kurum yönetici ve iç denetçilerinde farkındalık

oluşturulması ve bu konuda yoğun ve detaylı

eğitimler verilmesi önemle üzerinde durması gereken

hususlardır.

Today, the traditional auditing approach, which is

based on manual, physical document analysis and

fieldwork, has been replaced by electronic audits. The

creation and integration of advanced software into

the auditing process has changed both the quality and

quantity of the audit activities. Moving the process to

the electronic environment has revealed the concept

of continuous audit, data analysis and data modeling

methods have been integrated into auditing activities.

The use of analytical review procedures and data analysis

at every stage of the continuous audit activities increased

the use of comparative data by providing comparative

data. The advantages of continuous audit such

as “providing continuous of operational and financial

transactions, allowing fraudulent and faulty areas to

be identified through instant checks and forwarded to

management in the form of exception reports (with

recommendations and suggestions), making comparable

data easier and faster with analytical review techniques

integrated into continuous control, Increasing

comparative data, allowing the auditor to use his/her

time more effectively etc.” have increased the efficiency

and efficacy of internal auditing activities. Although

there are criticisms about the use of continuous audit

and analytical review procedures, our researches and

evaluations show that the criticized points are open for

improvement and the deficiencies can be corrected.

Our research includes the examination, summary and

interpretation of previous studies. The main purpose of

our research is to reveal the effect of continuous audit

activities on internal auditing activities and to evaluate

the contribution of analytical review procedures to continuous

control and internal auditing activities.

Evaluations based on previous studies show that, with

the concept of continuous audit, the use of analytical

review techniques in internal auditing has increased,

and with the use of electronic data, data analysis and

data modeling methods, the process has been planned,

examined and reported better. It is thought that analytical

review procedures and continuous audit will

increase in the ongoing process. Training specialists in

this field, creating awareness among the managers and

internal auditors of the institution to improve the field

with the use of these tools, and providing intense and

detailed training on this matter are important issues

that should be emphasized.