Bitcoin Fiyatları İle Çin ve Rusya’nın Seçilmiş Finansal Göstergeleri Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Açıdan İncelenmesi


Creative Commons License

Azimov C., Alkan U.

Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, cilt.6, sa.10, ss.165-187, 2019 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 6 Sayı: 10
  • Basım Tarihi: 2019
  • Dergi Adı: Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Index Copernicus
  • Sayfa Sayıları: ss.165-187
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

2008 küresel finans krizi ile birlikte finansal yatırım araçlarına ve ödeme yöntemlerine olan taleplerde de yeni trendler ortaya çıkmıştır. Geleneksel para birimlerine alternatif olarak kripto para birimleri hem yatırım, hem de ödeme yöntemi olarak finansal piyasalarda yer almaya başlamıştır. Bu para birimlerinden ilki ve en yaygını olan Bitcoin’in farklı ülkelerin para birimleri ile ilişkisi ve bu aracın fiyatını etkileyen faktörler daha önce yapılmış bilimsel çalışmalarda değişik yöntemlerle incelenmiştir. Mevcut çalışmada küresel piyasaları ve dünya ekonomisini güçlü etkileme potansiyeline sahip iki ülke olan Çin ve Rusya’nın seçilmiş finansal göstergeleri ile Bitcoin’in dolar cinsinden fiyatı arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu amaçla Eylül 2013-Eylül 2018 dönemini kapsayan bu ülkelere ait aylık frekanslı veriler zaman serileri oluşturularak ekonometrik açıdan analiz edilmiştir. Bu seriler, ABD doları ve Çin yuanı döviz kuru, ABD doları Rus rublesi döviz kuru, Rusya ve Çin’in uluslararası rezervleri ve son olarak da Bitcoin’in ABD doları cinsinden kuru olarak sıralanabilir.

Analiz için ilk aşamada serilerin durağanlığı araştırılmış, daha sonra aralarında uzun dönemli bir ilişki olup olmadığını belirlemek amacıyla eşbütünleşme testi yapılmıştır. Serilerin hepsi ilk farklarında durağanlaştığı için Johansen Eşbütünleşme testi uygulanmış, daha sonra vektör hata düzeltme modeli uygulanarak analize devam edilmiştir. Değişkenler arasında eşbütünleşik ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Bitcoin, Dolar/Ruble, Dolar/Yuan, Uluslararası Rezervler, Birim Kök Testler, Eşbütünleşme Testi, Nedensellik Testi 

With the global financial crisis of 2008, new trends have emerged in demand for financial investment instruments and payment methods. Crypto currencies as an alternative to traditional currencies started to use in financial markets as both investment and payment methods. The first of these currencies and the most common of Bitcoin's relationship with the currencies of different countries and the factors affecting the price of this tool have been examined in different studies in previous scientific studies. In the present study, the relationship between the price of Bitcoin in dollar terms and the selected financial indicators of China and Russia, which countries have the potential to affect global markets and the world economy, was examined. For this purpose, monthly frequency data of these countries covering September 2013-September 2018 were analyzed econometrically by creating time series. This series are the US dollar and Chinese yuan exchange rate, the US dollar Russian ruble exchange rate, the Russian and Chinese international reserves, and finally the Bitcoin’s price in US dollars.

In the first stage of the analysis, the stability of the series was analyzed and then a cointegration test was conducted to determine whether there was a long-term relationship between them. As all of the series became stable in their first differences, Johansen cointegration test was applied, and the analysis was continued by using vector error correction model. It was found that there was a cointegrated relationship between the variables.

Keywords: Bitcoin, Dollar/Rouble, Dollar/Yuan, International Reserves, Unit Root Tests, Cointegration Test, Causality Test