Akademik Veri Yönetim Sistemi
Detay Anatolia Akademik Yayıncılık, Ankara, 2023
Olumsuz etkileri ile karşı karşıya olduğumuz küresel ısınmanın azaltılması yönünde
uluslararası, ulusal, bölgesel ve yerel düzeyde önlemler alınması yoluna gidilmektedir. Küresel
ısınmanın yaklaşık %70 oranında kentlerden kaynaklanması ve kentlerdeki nüfusun ve ekonomik faaliyetlerin hızla artış göstermesi, bu konuda yerel yönetimlere önemli sorumluluklar
yüklemektedir. İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi kapsamındaki Paris Anlaşması yüzyılın
sonuna kadar iklim nötrlüğünü sağlamak üzere ülkelerin taahhütler vermesini gerekli kılmıştır. Karbon nötr olma yolundaki uygulamalar ise; 2000’li yılların başından itibaren kentlerde
daha iyi çevresel, sosyal ve ekonomik koşullar yaratılması hedefiyle kentlerin çekiciliği ve rekabet edebilirliğini artırmaya ilişkin atılan adımlar arasında yerini almıştır. Bu bağlamda pek
çok kent, Covenant of Mayors for Climate & Energy, Carbon Neutral Cities Alliance ve C40 Cities gibi uluslararası girişimlere katılım göstererek iklim değişikliğine ilişkin karbon-nötr hedeflerini belirlemişlerdir. Bununla birlikte, “karbon nötr kent” kavramının tanımı konusunda
hala ortak bir anlayış yoktur ve pratik uygulamasına ilişkin pek çok soru bulunmaktadır. Literatürdeki çalışmalarda kentler için karbon hesaplama yöntemleri, çevresel kentsel yönetişim
ve kentlerin iklim planları gibi belirli konulara odaklanılmış; karbon-nötr kavramı ve uygulamaları kısmen (ve çoğunlukla da dolaylı olarak) analiz edilmiştir. Kavramın hem teorisini hem
de uygulamasını ele alan sınırlı sayıda çalışma olduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamdan hareketle mevcut çalışmada sahip olduğu yüksek nüfus ve yoğun ekonomik faaliyetler dikkate alınarak Türkiye-İstanbul örneğinin karbon nötr olma hedefine ilişkin mevcut yol haritası, faaliyetleri, planları ve politikaları ile uygulamaları arasındaki boşlukların incelenmesi; İstanbul
ile benzer özelliklere sahip ABD-New York şehrinin mevcut durumu ve politikaları ile karbon
nötr olma yolundaki çalışmaları ortaya konularak, yapılan karşılaştırmalar ile İstanbul ili için
karbon nötr olma yolunda nasıl bir yol haritası izlenebileceği konusunda öneriler sunulması
amaçlanmıştır. Bu çalışmanın, karbon nötr olmayı hedefleyen kentlerimize karşılaştırmalı bir
analiz sunarak rehberlik etmesi umulmaktadır.