Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt.9, sa.1, 2021 (Hakemli Dergi)
Öz
Birleşmiş
Milletler Savaş Suçları Komisyonu, gerek uzun yıllar arşivleri mühürlenmiş ve
kamuya kapalı olduğu için gerekse de II. Dünya Savaşı sonrasında Nüremberg ve
Uzak Doğu Askeri Mahkemeleri yargılamalarının gölgesinde kalmış olmasından
dolayı uluslararası hukuk literatüründe yeterince incelenememiştir. Özellikle
2017 yılından itibaren Savaş Suçları Komisyonu’nun arşivlerinin dijital ve
kamuya açık hale getirilmesiyle birlikte Komisyon’un çalışmalarına ilgi giderek
artmaktadır. Zira, Komisyon’un çalışmalarının uluslararası ceza hukuku alanında
örf ve âdet hukukunun gelişimine ışık tuttuğu ve bu hukuk alanında uygulanan
pek çok kavram ve kuralın temelini oluşturduğu anlaşılmıştır. Özellikle bugünkü
Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin çalışma usulünün önemli bir unsurunu oluşturan
tamamlayıcılık ilkesi için Savaş Suçları Komisyonu’nun iyi bir model
oluşturduğu ileri sürülmüştür. Komisyon sadece üç senelik kısa bir süre içinde
çok sayıda soruşturma, yargılama ve mahkûmiyet sayısı ile etkili bir kurum
olmuş, ayrıca yol açtığı masraf açısından güncel uluslararası ceza yargılaması
örnekleriyle karşılaştırıldığında son derece ekonomik bir işleyişe sahip
olmuştur. Makalede Komisyon’un kuruluşu, işlevi ve işlev gösterdiği kısa zaman
dilimi içinde uluslararası ceza yargısının gelişimine katkıları ve sunduğu
olumlu tecrübeler ele alınmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Uluslararası ceza
hukuku, tamamlayıcılık ilkesi, insanlığa karşı suçlar, cinsel suçlar, adil
yargılanma.