İslam Mimarîsinde Mezhep Etkisi: Fas Câmileri Örneği

Ocak S., Doğanay A.

İstem, sa.33, ss.89-109, 2019 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2019
  • Doi Numarası: 10.31591/istem.458926.
  • Dergi Adı: İstem
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.89-109
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İslamiyet’in yaygın olduğu coğrafyaya bakıldığında mimarînin bölgelere göre farklı özellikler gösterdiği görülür. Çünkü bir mimarî eser bulunduğu yerin coğrafî ve iklim özellikleri, tarihçesi, eseri inşa eden toplumun inanç kaideleri, kültürü, gelenek ve görenekleri ile sosyal hayatlarından izler taşır. Mesela 16. yüzyılda Osmanlı döneminde yapılan bir câmi ile İran’da Safevîler tarafından yapılan bir câmi ya da Kuzey Afrika’da Fas’ta Sâ’dîler döneminde yapılan bir câmi mimarî olarak birçok farklılık gösterir. Hepsi câmi olmasına ve aynı zaman diliminde inşa edilmelerine rağmen yukarıda değindiğimiz farklılıklar sebebiyle o coğrafyaya has özelliklerle biçimlenir. Hazreti Peygamber (s.a.s)’in vefatından sonra çeşitli sebeplerle ortaya çıkan mezhepler de mimarîyi etkileyen bir başka husustur. Bu araştırmamızda Fas coğrafyasını esas alarak bölgede yaygın olan mezhebin câmi mimarîsi üzerine etkilerini örneklerle açıklamaya çalışacağız.

 Abstract

The Impact of Madhab on Islamic Architecture: The Mosques of Morocco as a Case Study When we take a look at the regions where Islam is widespread, we see that the architectural styles vary from region to region. The reason is that the geographical location, climatic conditions and historical background of a place; the beliefs, culture, customs of the society and its social life have an impact upon the architecture. In this respect, when we examine a sixteencentury mosque which was built by different dynasties such as; Ottomans, Safavids of Iran or Saadians of Morocco, we realise that each of the mosque buildings has different architectural characteristics. Although all of them were built as mosques and constructed in the same time frame, each of them has been shaped by regional traditions of the place where it was built, as we mentioned above. Another factor that has an impact on the architecture is “madhabs” that emerged for various reasons after the death of the Prophet Muhammad (p.b.u.h). In this study, we will try to explain the effects of the “madhab” on mosque architecture using Morocco as a case study where the Maliki madhab is largely prevalent.