Ceza Muhakemesinde Unutulma Hakkı


BALCI M., ÇAKIR K.

Terazi Hukuk Dergisi, sa.198, ss.35-46, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2023
  • Dergi Adı: Terazi Hukuk Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.35-46
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İnternet ortamı, arşivde kalan ve yalnızca araştırmacıların çabalarıyla erişilebilecek olan verileri herkes için kolaylıkla ulaşılabilir hale getirmiştir. Kişilerin geçmişte yaşadıkları ve hatırlanmasını istemedikleri hususların gündeme gelme tehlikesini sürekli hale getiren dijital hafıza, unutulma hakkının tanınmasını zorunlu kılmıştır. Kişilerin geçmişte yaşadığı olumsuz hadiselerin unutulmasını isteme hakkı vardır. Unutulma hakkı, verilerin erişimden kaldırılması, silinmesi veya anonimleştirilmesi gibi çeşitli yöntemlerle kullanılabilir. Bu hak, özel hayatın gizliliği, kişisel verilerin korunması, ifade ve basın hürriyeti gibi haklarla ilişkilidir. Unutulma hakkının kullanılabilmesi için zaman ve mecraya ilişkin koşulların değerlendirilmesi, ayrıca çatışan hakların yanında bu hakkın kullanılmasının üstün menfaat sağlayıp sağlamadığı araştırılmalıdır. Unutulma hakkı, ceza muhakemesinde de önemli bir yere sahiptir, başta hükümlü olmak üzere, şüpheli, sanık, mağdur ve muhakemeye katılan diğer kişiler bu hakkı kullanabilir. Zira verilerin kaydedilmesi ve silin(e)mezliği herkes için yaşanan mağduriyeti artırıcı niteliktedir. Kişilerin, kendilerine geçmişlerinden bağımsız bir yaşam oluşturmasına ve manevi kişiliklerini geliştirmesine imkan tanınmalıdır. Bu kapsamda çalışmada unutulma hakkının ne anlama geldiği, bu haktan kimlerin hangi şartlar altında yararlanabileceği ve unutulma hakkının ceza muhakemesindeki görünümü izah edilecektir. Ayrıca unutulma hakkının meşru olarak kullanımında izlenecek usul ve esaslar hakkında bilgi verilecektir.
Internet environment made the data which are archival and only accessible through the efforts of researchers reachable easily for everyone. Digital memory which renders the danger of people’s past experiences and topics that they don’t want to be remembered becoming a current issue in a permanent way, required right to be forgotten to be recognized. People have a right to demand the negative events that happened to them to be forgotten. The right to be forgotten can be used in various ways such as blocking, deleting or anonymizing the data. This right is related to the rights such as right to privacy, right to personal data protection, right to freedom of expression and media freedom. In order to exercise the right to be forgotten, it is necessary to evaluate the conditions of time and course and also to research exercising the right beside the conflicting rights whether provides a superior interest or not. The right to be forgotten has an important place in criminal procedure, this right can be exercised in the first place by convict, and the defendant, victim and other people participating in the proceedings. Likewise, recording and indelibility of data aggravates the victimization for everyone. People should be allowed to create an independent life from their past and improve their intangible personalities. In this context, what the right to be forgotten means, who can benefit from this right under what conditions and the appearance of the right to be forgotten in criminal procedure will be explained in this study. Also, the information will be given about the procedures and principles which will be followed in regards to legitimate exercise of the right to be forgotten.