Yapay Zeka ve Sosyal Bilimler

Creative Commons License

Yalçınkaya A.

XI. Uluslararası Uludağ Uluslararası İlişkiler Kongresi, Bursa, Türkiye, 14 - 15 Ekim 2019, cilt.1, ss.10-26

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Bursa
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.10-26
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

YAPAY ZEKA VE SOSYAL BİLİMLER

 

Prof.Dr. Alaeddin Yalçınkaya*

ÖZET

Sanayi devrimi ile başlayan teknolojik gelişmenin günümüzdeki aşaması “Yapay Zeka Dönemi", daha çok teknik bilimlerin konusu olarak görülmektedir. Sağlık bilimlerinden mühendisliğe, doğa bilimlerinden robot teknolojilerine kartopu hızıyla büyüyen bu alana sosyal bilimlerin gereken ilgiyi gösterdiği söylenemez. Özellikle gelişmekte olan ülkeler açısından geçerli olan bu gerçek ışığında, gelişmiş ülkelerle veya bu alana yatırım yapanlarla aradaki makasın gittikçe açılacağı görülmektedir. Bu anlamda başta Siyaset Bilimi, Hukuk Bilimleri, Sosyoloji, Psikoloji, Eğitim ve Dil bilimleri olmak üzere bütün sosyal bilimlerin Yapay Zeka kapsamındaki sorunlarla ilgisi, hatta kuşatılmışlığı sözkonusudur. Her bir bilim dalındaki eğitim, araştırma ve değerlendirme süreçlerinin Yapay Zeka teknolojileri ile geliştirilmesi, desteklenmesi, yeni yöntemlerin oluşturulması gibi hususlar bu tebliğin konusu dışındadır. Fakat bu tebliğde yapay zeka sorunları, politikaları, uygulamaları konusunda sosyal bilimleri bekleyen, özellikle az gelişmiş/gelişmekte ülkeler açısından ihmal edilmemesi gereken yeni alanlara, yeni tehlikelere işaret edilmektedir.

Az gelişmiş/gelişmekte olan ülkelerde sözkonusu olan hazırı tüketme, gelişmeleri geriden takip etme sorunu, Yapay Zeka konusunda da önemli ölçüde geçerlidir. Bu kapsamda ihmali olanlar, örneğin bilgisayar oyunları ve programları konusunda daha çok tüketici olarak sadece ekonomik olarak kaybetmemektedirler. Bunun yanında sözkonusu ürünlerin olumsuz/yönlendirici/belirleyici etkilerine maruz kalan kitleler bir aşama sonra düşünme, geliştirme, üretme ile birlikte sorgulama ve sorun çözme yeteneklerini kaybetmekte, programlanmış bir oyunun figüranı haline gelmektedir. Başta yazılım programları olmak üzere yapay zeka kapsamında ülkemizde önemli araştırma, üretim, hatta ihracat kapasitesine sahip birimler ve kuruluşlar bulunduğu halde bu konunun sosyal bilimlerin öncelikleri arasında yer aldığını, hatta gündem maddeleri arasında kendisine yer bulabildiğini söylemek mümkün değildir. Bu bölümde, yapay zeka konusunun eğitimin her aşamasında ve her alanında gerekli ilgiyi görmesi, her seviyede programların oluşturulması, başta Uluslararası İlişkiler olmak üzere sosyal bilimler alanında da bu kapsamda mevcut ve muhtemel sorunlar dikkate alınarak tezler hazırlanması, müfredatların geliştirilmesi üzerinde durulmakta, bu bağlamda öneriler sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Yapay Zeka, Sosyal Bilimler, Eğitim Politikası, Robot Teknolojileri ve Hukuk, Azgelişmiş Ülkeler, Yeni Sömürgecilik


* Marmara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü. alaeddinyalcinkaya@gmail.com

ARTIFICIAL INTELLİGENCE AND SOCIAL SCIENCES

ABSTRACT

"The Age of Artificial Intelligence", which is the current stage of technological development that started with the industrial revolution, is generally seen as the subject of technical sciences. From medical sciences to engineering, from natural sciences to robotics, this field, which grows with the speed of snowballs, cannot be said to have received the necessary attention of social social sciences. This fact, which especially valid for developing countries, shows that the gap between developed countries or those who invest in this field will be gradually opened. In this sense, almost all social sciences, especially Political Science, Law Sciences, Sociology, Psychology, Education and Language sciences are realted to the problems of artificial ingelligence or surrounden by it. The issuees such as developing, supporting and creating new methods of education, research and evaluation process in each discipline with Artificial Intelligence technologies are beyon the scope of this presentation. However, in this chapter, new issues and new dangers are pointed out that should not be neglected, especially for underdeveloped countries on Artificial Intelligence sciences problems and policies.

In the underdeveloped/developing countries, the problem of being only consumer, following the developments behind, is also valid in the field of Artificial Intelligence. Those who are neglected in this context, for example, are not only losing economically as more consumers in computer games and programs. In addition, the masses who are exposed to the negative/directive/determinative effects of these products lose their thinking, developing, producing, questioning and problem solving abilities and become the figure of a programmed game. Within the scope of Artificial Intelligence, especially software programs, there are units and organizations in our country that have significant research, production and even export capacity. However, it is not possible to say that the issue is one of the priorities of the social sciences and can even find a place among the agenda items. In this study, it is emphasized that Artificial Intelligence should receive the necessary attention in every stage of education and in all fields of research, the creation of programs at all levels, the preparation of thesis, and the development of programs considering the existing and probable problems in the field of social sciences. Within the scope of this study, firs of all, the importance of Artificial Intelligence in terms of politics, international relations and law sciences is discussed and suggestions are presented in this context.

Key Words: Artificial Intelligence, Social Sciences, Educational Policy, Robot Technologies and Law, Underdeveloped Countries, Neo Colonialism