Akademik Veri Yönetim Sistemi
USBIK 2019 NEVSEHIR, Nevşehir, Türkiye, 31 Ocak - 02 Şubat 2019, ss.2
İstanbul’un fethinden sonra,Fatih tarafından Bayezıd meydanına yaptırılan ilk saray ihtiyaçlara cevap veremeyince, Sarayburnu denilen mevkiye yeni bir saray inşa edilmiştir. Saray-ı Cedîd-i Âmire, Saray-ı Hümâyûn denilen Topkapı Sarayı, 1478-1854 yılları arasında, yaklaşık dört asır Osmanlı Devleti’nin resmî sarayı olarak kullanılmıştır. Devletin resmî sarayı olmakla birlikte padişahın ailesi ve onlara hizmet eden görevli memurlarla birlikte yaşadığı evinin, Harem’in, burada yer alması Topkapı Sarayı’nı daha önemli bir konuma yükseltmiştir. Topkapı Sarayı’nın ikinci avlusunda, Kubbealtı’nın arka kısmında yer alan Harem Dairesi, mimarî tarz ve süsleme öğeleri bakımından farklı üslûplara sahip çeşitli yapı türlerinden oluşur. İlk inşa döneminde ahşap ağırlıklı bir yapısı olan Harem, IV. Mehmed’in saltanat döneminde, 1662 ve 1665 yıllarında meydana gelen iki büyük yangından sonra kâgir olarak yeniden inşa edilmiştir. Bu yangından sonra Harem Dairesi’nin büyük bir bölümü 17. yüzyıl çinileri ile kaplanmıştır. Fakat Harem Bölümü’nün en eski tarihli çinileriIII. Murad Has Odası’nda yer alan 16. yüzyıl çinileridir. Ayrıca Harem’de 18. yüzyıl’da İstanbul’da Tekfur Sarayı’nda imal edilen çinileri, III. Osman ve IIII. Mustafa dönemlerinde Avrupa’dan ithal edilen çiniler ile; Cumhuriyet döneminde Kütahya’da üretilen çinileri 16. yüzyıl İznik çinileri ile aynı duvarlarda ve yan yana görebilmek mümkündür. Bu çiniler kitâbeler ve yazı kuşakları, panolar, geniş alanları biteviye bezeyen ulama karolar, mihrap, ocaklar, kabaralar, pencere alınlıklarıve süpürgelikler olarak farklı biçim, kompozisyon, motif, renk ve kullanım sahalarına sahiptir. Bu bildiride bir çini hazinesi olan Harem Seksiyonu’nun, duvarlarda yer alan (in situ) çinileri hakkında genel ve tanıtıcı bilgiler verilecektir.