Akademik Veri Yönetim Sistemi
THE JOURNAL OF TAFSIR STUDIES, cilt.5, sa.1, ss.247-277, 2021 (Hakemli Dergi)
Tecvid
ilminin en önemli meselesi Kur’ân-ı Kerîm harfleridir. Zira harflerin düzgün telaffuz
edilmesi, Kur’ân tilâvetinde hatadan korunmanın en temel şartıdır. Söz konusu
gerçeklikten hareketle İslâm âlimleri Arap dilinde harflerin tasnifine,
mahreçleri ve sıfatları konusuna ilk asırdan başlamak üzere her devirde özel
bir önem vermişlerdir. Arap dilinde harflerle alakalı konular ele alındığında
gündeme gelen meselelerden biri de onların lakapları meselesi olmuştur. Halîl
b. Ahmed’in Kitâbü’l-‘Ayn isimli eserinde harflerin mahreçlerini
gözeterek on tane lakap belirlemesiyle harflerin lakapları konusunun erken
dönemde ortaya çıktığı gözlemlenmektedir. Harflerin lakapları, onların
mahreçlerinden hareketle oluşturulmakla birlikte konunun, harflerin sıfatlarıyla
da irtibatlı olduğu anlaşılmaktadır. Bu makalede harflerin lakapları
meselesinin ortaya çıkışı, lakaplar konusunun eserlerde yer alma süreci,
harfler için belirlenen lakapların neler olduğu, harflerin lakapları
tamlamasıyla ne kastedildiği, harflerin lakaplarının bağlantılı olduğu diğer
başlıklar, aynı harflere verilen lakapların âlimler arasında farklılık arz edip
etmediği, harflerin lakapları konusuna yer veren müelliflerin oranı, harflerin
lakapları bağlamında öne sürülen eleştiriler gibi Arap dili, kıraat ve tecvid
ilimlerinde harflerin lakaplarıyla bağlantılı konular araştırılacaktır.
The
main subject of tajwid is the letters of the Qur’an. Correct pronunciation of
the letters is the essential necessity to avoid mistakes in Qur’an recitation.
Hence Muslim scholars attach importance to classification of Arabic letters,
articulation points (makharij al-huruf) and characteristics of letters (sifat
al-huruf) in every period since the early centuries of the Islamic calendar.
When the subjects related to Arabic letters are studied one of the topics that
comes up is nicknames of letters (alqab al-huruf). Since al-Khalil ibn Ahmad
al-Farahidi stated ten nicknames of letters considering their articulation
points in his book Kitab al-‘Ayn nicknames of letters emerged in early
periods. It is understood that despite the nicknames of letters were named
according to their articulation points, the nicknames are related to their
characteristics too. In this article the topics related to nicknames of letters
in Arabic, qiraat and tajwid sciences such as the emerge of nicknames of
letters, the process of taking part of nicknames in books, what is meant by the
noun phrase of nicknames of letters, other tittles that are related to
nicknames of letters, what are the nicknames of letters, whether nicknames of
letters differ among scholars, the rate of writers who have given place to the
subject of nicknames of letters, critiques in the context of nicknames of
letters will be studied.