Akademik Veri Yönetim Sistemi
DARULFUNUN ILAHIYAT, cilt.32, sa.2, ss.421-456, 2021 (Hakemli Dergi)
Öz
İslamî ilimlerin farklı dallarına dair yaptığı çalışmalar sebebiyle önemli oryantalistler arasında zikredilen Ignaz Goldziher,
Batı’da hadis çalışmalarının kurucusu kabul edilmektedir. Onun oryantalist hadis çalışmaları bakımından önemi, Batı
düşünce geleneğinden tevarüs ettiği tarihî tenkid metodunu hadislere uygulama yolunu açmış olmasıdır. Oryantalist
gelenek içerisinde haleflerini önemli ölçüde etkileyen Goldziher, hadis değerlendirmelerinde ilgili rivayetin metnini esas
almakta ve onların İslâm’ın ilk iki yüzyıldaki dinî, tarihî ve sosyal gelişmelerinin ürünü olduğunu kabul etmektedir.
Bu çalışmada Goldziher’in İslam’ın tebliğiyle birlikte Cahiliye Arap toplumunda meydana gelen değişimlere dair
görüşleri ve hadisleri değerlendirirken ön plana çıkan temel iddiaları, onun temel eseri mahiyetinde kabul edilen
Muhammedanische Studien’den hareketle analiz edilecektir. İslam’ın geldiği ortamı ve ilgili dönemi anlamaya dönük
çabasını eserinin tamamında ortaya koyan Goldziher, İslamî ilimlerin doğuşunu ve gelişimini bu şartlar çerçevesinde
yorumlamaktadır. Goldziher’in hadis değerlendirmelerinin onun İslam dinine ve İslam tarihine dair görüşlerinden büyük
ölçüde izler taşıdığını söylemek mümkündür.
Anahtar Kelimeler
Ignaz Goldziher, Muhammedanische Studien, İslam, Arap Toplumu, Hadis, Tarihî tenkid metodu
Abstract
Ignaz Goldziher is accepted as the founder of hadith studies in the West. He is attributed as facilitating the method of
historical criticism—which he inherited from the Western thought tradition—to hadiths. Goldziher, who significantly
influenced his successors in the orientalist tradition, uses narration as the basis for his hadith evaluations and accepts
them as the product of the religious, historical, and social developments in the first two centuries of Islam.
In this study, Goldziher’s primary assertions—generated while evaluating the views and hadiths about the changes within
Arab society following the pronouncement of Islam—are analyzed with reference to his primary work, Muhammedanische
Studien. Goldziher attempts to understand the environment of Islam. The relevant period during his work, interprets
the birth and development of Islamic sciences within the framework of these conditions. It is possible that Goldziher’s
evaluations of hadith are influenced by his views on Islam and the history of Islam.
Keywords
Ignaz Goldziher, Muhammedanische Studien, Islam, Arab Society, Hadith, the Method of Historical Criticism