Akademik Veri Yönetim Sistemi
2nd International Congress on Seeking New Perspectives in Education, İstanbul, Türkiye, 26 - 27 Ekim 2019, ss.100-102
Bu çalışma ile 2015-2016 eğitim öğretim yılında
ilkokul dördüncü sınıf düzeyinde uygulamaya konulan İHYD dersi öğretim
programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi ve öğretmen görüşleri
ile öz-yeterlik inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır.
Araştırmada genel tarama modellerinden tekil ve ilişkisel tarama modelleri
kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Millî Eğitim Bakanlığına bağlı İstanbul
ilinde görev yapan sınıf öğretmenleri oluştururken, örneklemini ise evrenden basit
seçkisiz örneklem ile seçilmiş 205 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada
öğretmenlerin öz-yeterlik inançlarını belirlemek amacıyla Purcu ve Berk (2019)
tarafından geliştirilen ‘İHYD Dersi Öz-yeterlik İnancı Ölçeği’ kullanılmıştır.
Öğretim programının değerlendirilmesi için araştırmacı tarafından oluşturulan
veri toplama aracı kullanılmıştır.
Veriler istatistik paket programına girilmiş ve
çözümlenmesinde araştırmanın amaçları doğrultusunda veri toplama aracına ait
verilerin analizi için betimsel istatistiklerden frekans (f), yüzde (%),
aritmetik ortalama ( ) ve standart sapma (Ss) kullanılmıştır.
İHYD Dersi Öz-yeterlik İnancı Ölçeği’ne ait verilerin
analizi için yordayıcı istatistikten t-testi, ANOVA testi, çoklu karşılaştırma
(LCD) ve Pearson Çarpım Momentler Korelasyonu kullanılmıştır. Elde edilen
bulgulara göre sınıf öğretmenlerinin derse ilişkin öz-yeterlik inançlarının
yüksek düzeyde yeterli olduğu saptanmıştır. Öğretmenlerin özyeterlik inanç
düzeyleri ile cinsiyet ve kıdem değişkenleri arasında manidar farklılık
bulunurken, eğitim düzeyi, eğitim fakültesi mezunu olup olmama ve öğretmenlerin
bu dersi kaç kez okuttuğu değişkenleri arasında manidar bir fark
bulunamamıştır. Ayrıca sınıf öğretmenleri kendilerini dersin içeriği ile ilgili
konularda davranışlarıyla öğrencilere örnek olabilecek yeterlikte görürken,
İHYD dersi ile ilgili proje üretme konusunda kendilerini yetersiz
görmektedirler. Sınıf öğretmenlerinin İHYD öğretim programının ‘Kazanımlar,
İçerik, Öğretme-Öğrenme Süreçleri ve Ölçme Değerlendirme’ ögeleri ile ilgili
görüşleri genel itibarıyla olumludur. Nitel verilerden elde edilen bulgularda
ise kazanımların ve içerikte yer alan kavramların soyut olduğu ve öğrenci
seviyesine uygun olmadığı, Atatürk’ün ve değerlerimizin dersin içeriğinde daha
fazla yer bulması gerektiği, alternatif ölçme araçlarının kullanılması ve
ailelerin dersin öğretiminin bir parçası olması gerektiği sonuçları elde
edilmiştir. Yapılan analizlerden elde edilen bulgulara göre özyeterlik
inançları ile programın ögelerinin standartlara uygunluğuna ilişkin görüşleri
arasında pozitif yönde manidar ilişki saptanmıştır.
Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin İHYD dersine
ait öz-yeterlik inanç düzeylerini yükseltmek için hizmet içi eğitimler
verilerek öğretmenler desteklenebilir. Ayrıca İHYD dersinin içeriğinde bulunan
bazı kavramlar öğrenci seviyesine uygun hale getirilebilir. Alternatif ölçme
değerlendirme araçlarının kullanılması sağlanabilir. Öğretmenlerin İHYD dersine
ait öz-yeterlik inanç düzeylerini belirlemek için farklı örneklem ve/veya
yöntemlerle araştırmalar yapılabilir.
Anahtar kelimeler: İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Dersi, Öz-yeterlik İnancı,
Program Değerlendirme