Akademik Veri Yönetim Sistemi
35. ULUSAL NÜKLEER TIP KONGRESİ , Antalya, Türkiye, 26 - 30 Nisan 2023, ss.99-100
Amaç: Primer hiperparatiroidisi olan hastalardan, daha önce hiç
araştırılmamış hasta popülasyonunda ektopik paratiroid adenomu (EPA)
prevalansı yaklaşık %20 iken; tekrar ameliyat edilen popülasyonda EPA
prevalansın %66’ya kadar yükselebildiği literatürde bildirilmiştir. Ektopik
bezler karotis bifurkasyonundan aortopulmoner pencereye kadar herhangi
bir yerde olabilir. Bu çalışmada, hastanemize gelip, primer hiperparatiroidi
nedeniyle paratiroid sintigrafisi çekilen hastalarda ektopik paratiroid bezi
sıklığı ve tek foton emisyon bilgisayarlı tomografi/bilgisayarlı tomografi
(SPECT/BT) tekniğinin katkısı retrospektif olarak araştırıldı.Yöntem: Haziran 2015-Ocak 2023 tarihleri arasında Nükleer Tıp Kliniğine
refere edilen 300 primer hiperparatiroidi tanılı olguya preoperatif
lokalizasyon amacıyla anterior mediasten dahil, dual faz Tc-99m-MIBI planar
sintigrafileriyle SPECT/BT tomografik görüntüleme yapıldı. Renal kalkül
veya kemik mineral yoğunluğunda azalma gibi son organ hasarı bulunan,
ciddi hiperkalsemisi bulunan, semptomatik hastalar, 50 yaş ve altında tanı
alan olgular ile klinik veya biyokimyasal kanıtların paratiroid karsinomu
ile uyumlu olduğu olgular paratiroidektomiye yönlendirildi. Hastaların
korele eden ameliyat bulguları ve postop patoloji sonuçları retrospektif
olarak incelendi. Postop PTH düzeylerinin düşmesi, hiperkalseminin, hasta
semptomlarının kaybolması ve renal kalkül gibi klinik bulguların nüks
etmemesi, primer paratiroid adenomu lokalizasyonu ve tedavisinin başarılı
olması olarak değerlendirildi.
Bulgular: MIBI sintigrafisinde 300 hastadan 24 olguda (%8) ektopik
yerleşimli paratiroid bezi saptandı bunların 7 tanesi ameliyat ile konfirme
edildi. Histopatolojik olarak bu ektopik bezlerden 5 tanesi paratiroit
adenomu, 2 tanesi paratiroid hiperplazisi olarak raporlandı. Yirmi dört
hastanın 4 tanesi erkek, 20 tanesi kadın olup; hasta yaşları 45 ile 82
arasında değişmekteydi (ortalama yaş; 64,2). Hastaların ortalama kalsiyum
değeri 11,3±0,9 mg/dL iken, ortalama parathormon değeri 258±469 ng/L
olarak hesaplandı. Adenom boyutları ortalama 10,5±4,8 mm olarak ölçüldü.
Ektopik paratiroidlerin yerleşim yerleri en sık görülme yerlerinden başlayarak
azalan sıklık sayısına göre, mediastinal, paraözofageal, intratiroidal,
submandibular, jugulum düzeyi, trakeoözofageal ve karotis kılıfı idi.
Sonuç: Ektopik paratiroit bezlerine, tiroit bezi içerisinde veya angulus
mandibuladan aşağı anterior mediastene kadar uzanan, timofarengeal
kanal boyunca rastlanabilir. Süperior paratiroid bezleri, embriyolojik
olarak 4. Yutak kesesinden kaynaklanır ve posterolateral loblarına yakın
yerleşim gösterdikleri tiroit beziyle birlikte aşağı inerler. İnferior paratiroit
bezleri ise, embriyolojik olarak 3. yutak kesesinden kaynaklanır ve timusla
birlikte kaudale doğru göç ederler. Alt paratiroid bezlerinin yerleşimi tiroit
bezinin içinde ve yakınında, karotis bifurkasyonunda, alt boyunda veya
mediastende olabilir. Ektopik yerleşime, inferior paratiroit bezlerinde daha
sık rastlanmaktadır. Ektopik adenomlar hem Tc-99m-MIBI görüntülemesi ile
lokalize etmekte hem de cerrahi rezeksiyonda zorluk çıkarmaktadır. Hibrid
SPECT/BT görüntüleme tekniğininin kullanılması, deneyim ve multidisipliner
işbirliği ile optimal sonuç elde edilebilir.
Anahtar Kelimeler: Primer hiperparatiroidi, ektopik paratiroid adenomu,
dual faz MIBI sintigrafisi, SPECT/BT