19. yüzyılın sonları ile 20. yüzyılın başlarında Ağa Musa Nagiyev tarafından inşa ettirilen ve bugün hâlâ Azerbaycan’ın en özel yapıları arasında yer alan İsmailiyye Sarayı sadece mimarî güzelliği ile değil, aynı zamanda taşıdığı tarihî anlam ile de dikkat çekmektedir. Azerbaycan’ın bağımsızlık fikrinin ilk kez dile getirildiği mekânlardan biri olma özelliği taşıyan İsmailiyye Sarayı ülkenin kültürel ve tarihî belleğinde önemli bir yere sahiptir. 1907 yılında Azerbaycanlı ünlü zengin Ağa Musa Nagiyev tarafından genç yaşta hayatını kaybeden oğlu İsmail’in anısını yaşatmak amacıyla inşa ettirilen bu bina, Azerbaycan’ın tarihine tanıklık eden birçok önemli olaya ev sahipliği yapmıştır. 20. yüzyılın başlarında Azerbaycan’ın en zengin insanlarından biri olan Ağa Musa Nagiyev bu eserle oğluna duyduğu sevgiyi ve Azerbaycan’a olan bağlılığını göstermiştir. Sarayın inşası, dönemin tanınmış Polonyalı mimarı Jozef Ploşko tarafından gerçekleştirilmiş ve yapı kısa sürede Bakü’nün en ihtişamlı binalarından biri hâline gelmiştir. İsmailiyye Sarayı, sadece fiziksel bir yapı olmanın ötesine geçerek Azerbaycan’ın millî ruhunu ve bağımsızlık arzusunu yansıtan bir simge hâline gelmiştir. Bu çalışma, Azerbaycan kaynaklarına dayanarak Azerbaycan’ın 20. yüzyıldaki önemli simalarından biri olan Ağa Musa Nagiyev’in yaşamına, Azerbaycan’ın kültürel gelişimine yaptığı katkılara ve İsmailiyye Sarayı’nın Azerbaycan tarihindeki yerine odaklanmaktadı
The Ismailiyya Palace, erected by Aga Musa Nagiyev in the late 19th and early 20th centuries, stands as a remarkable testament to Azerbaijani architecture and history. Its distinction is not merely aesthetic, but also historical, making it a significant landmark in the region. The Ismailiyya Palace, a site of significant cultural and historical importance, has a particular resonance in the context of Azerbaijan’s struggle for independence. It is noteworthy that this palace served as a pivotal location where the concept of Azerbaijan’s sovereignty was initially articulated, underscoring its importance in the nation’s historical and cultural memory. Constructed in 1907 by the prominent Azerbaijani tycoon Aga Musa Nagiyev to honor the legacy of his deceased son, Ismail, this edifice has served as a venue for numerous significant events that have shaped the historical landscape of Azerbaijan. Aga Musa Nagiyev, a prominent figure in the Azerbaijani economic landscape at the dawn of the 20th century, demonstrated profound affection for his offspring and unwavering allegiance to his homeland through this artistic endeavor The construction of the palace was overseen by the renowned Polish architect of the era, Jozef Ploshko, and the edifice swiftly emerged as one of the most opulent structures in Baku. The Ismailiyya Palace served as more than merely a physical structure; it functioned as a symbol reflecting Azerbaijan’s national spirit and aspiration for independence. This study, grounded in Azerbaijani sources, chronicles the life of Aga Musa Nagiyev, a seminal figure in 20th century Azerbaijani history. It explores his profound contributions to the cultural landscape of Azerbaijan and the historical significance of the Ismailiyya Palace in the nation’s annals.
