Şehzâde Mehmed Türbesi nde Bulunan Bir Sanatkâr İmzası ve bu Sanatkârın Türk Tezyînâtına Getirdiği Yenilikler

Creative Commons License

Doğanay A.

Dîvân İlmi Araştırmalar, sa.12, ss.275-297, 2002 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2002
  • Dergi Adı: Dîvân İlmi Araştırmalar
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.275-297
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmamızda, yapmış olduğumuz araştırmalara göre şimdiye kadar fark edilmemiş veya yanlış anlaşılmış olan bir sanatkâr imzası ve bu sanatkârın Türk tezyînâtına getirdiği yenilikler üzerine bazı düşüncelerimizi dile getirmeye çalışacağız.

Muhammed/Mehmed adında bir sanatkâra aittir. Mimarî yapılarda ve bilhassa çiniler üzerinde görülen, bazen tersyüz olarak işlenmiş bu tarz kitabelerin, yeni bir bakışla dikkatlice incelenmesi gerektir. Çünkü bu tür yazıların sanatkâr imzası olma ihtimali oldukça yüksektir.

Ters yazıldığını sandığımız “Muhammed” ismi aslında “amilehû” şeklinde başlayan bir imza kitabesi olabilir. Bazen isim de ters yazılarak imzanın bir muammaya dönüştürüldüğü görülmektedir. Bununda en güzel örneğini yine Edirne Selimiye Camii’ndeki imza kitabesinde görmekteyiz. Burada kitabe iki ayrı levha halinde “amilehû” “Ali” şeklinde yazılmıştır. “Ali” ismi ters yazılıp “amilehû” kelimesinin de tersinden okunması sağlanarak “Muhammed” ve “Ali” isimleri yan yana getirilmek suretiyle, imzaya farklı bir hava ve mana yüklenmiştir. Şimdilik iki örneğini sunduğumuz bu tür imzalara yenilerinin eklenmesiyle, bu güne kadar isimsiz birer kahraman olarak yaşamış olan birçok usta ve sanatkâr günışığına çıkacaktır.