Çizgi Filmlerin Çocukların Hayvanlara Karşı Tutumuna Etkisi: Patron BebekÖrneği


Yorulmaz B.

EGITIM VE BILIM, cilt.47, sa.212, ss.161-176, 2022 (SSCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 47 Sayı: 212
  • Basım Tarihi: 2022
  • Doi Numarası: 10.15390/eb.2022.11592
  • Dergi Adı: EGITIM VE BILIM
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Social Sciences Citation Index (SSCI), Scopus, EBSCO Education Source, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.161-176
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Filmlerin çocuklar üzerindeki etkisine yönelik bilimsel çalışmaların çoğu filmlerdeki şiddet ile çocukların saldırgan davranışları arasındaki ilişkiye odaklanmıştır. Filmlerdeki şiddet, saldırgan davranış ilişkisinden sonra en çok çalışılan konu ise filmlerin olumlu tutum geliştirmeye etkisidir. Fakat çok önemli bir konu olan ve ebeveynlerin filmlere karşı temel çekincelerini oluşturan, filmlerin olumsuz tutum geliştirmeye etkisi üzerinde az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın temel amacı Patron Bebekçizgi dizisinin dört bölümünü tek seferde izleyen, dört hafta boyunca her hafta bir bölümünü izleyen ve hiç izlemeyen anasınıfı, 1, 2, 3 ve 4. sınıf öğrencilerinin kedilere karşı tutumunun incelenmesidir. Çalışma grubu İstanbul’daki beş farklı devlet okulunda öğrenim gören 1398 öğrenciden oluşmaktadır. Çalışmada ön test-son test-kalıcılık testi kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Çocukların tutumlarını ölçmek için araştırmacı tarafından 11 maddeden oluşan “Kedilere Karşı Tutum Ölçeği” geliştirilmiştir. Verilerin analizi yapılırken grupların fark puanları arasında anlamlı farklılaşmalar olup olmadığını test etmek için Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), cinsiyet değişkenine göre oluşan fark puanları arasında anlamlı farklılaşma olup olmadığını belirlemek içinse İlişkisiz Örneklemler İçin t-Testi yapılmıştır. Çalışma sonucunda Patron Bebekçizgi dizisini sinema filmi şeklinde tek seferde veya dizi şeklinde dört haftalık süreçte izlemenin çocukların kedilere karşı olumsuz tutum geliştirmesine yönelik herhangi bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Bu durum anasınıfı, 1, 2, 3 ve 4. sınıflar ayrı ayrı değerlendirildiğinde de değişmemektedir. Çalışmada sadece Patron Bebek’i dizi şeklinde izleyen grupta kız öğrencilerin erkeklere göre anlamlı şekilde daha olumsuz bir tutum geliştirdikleri fakat bu etkinin geçici olduğu görülmüştür.

Most of the scientific studies about movies' effects on children focus on the relationship between violence in movies and children's violent behaviors. The second most popular area is movies’ effects on developing positive attitudes. However, there are fewstudies on movies' effects on developing negative attitudes, which is so important. This study was conducted with the purpose of examining the effect of the television series The Boss Babyon children's (kindergarten through fourth graders) attitudes towards cats. The study's sample was comprised of 1398 children who continued formal education in five different public schools in Istanbul. The study relied on an experimental design with a pretest-posttest-retention test control group. The study involved three different groups: Experiment-I, Experiment-II, and the Control Group. The Experiment-I group watched The Boss Babyas a combined version (4 episodes together), the Experiment-II group watched The Boss Babyas a series (one episode every week), and the Control Group didn't watch the movie. In the study, the "Attitude Scale towards Cats" developed by the researcher was used to evaluate children's attitudes towards cats. An ANOVA was implemented to discover if there were a significant difference in the pre-test, post-test, and retention test scores between groups. An independent samples t-test was carried out in order to assess the difference between the sexes. The results suggest that there is no significant difference between groups when it comes to developing negative attitudes. Moreover, being a kindergartener, 1st, 2nd, 3rd, or 4th grader doesn't change the results. The only significant difference is between the girls and boys who were in the Experiment-II group. The girls who watched The Boss Babyhad more negative attitudes than boys. However, this effect was temporary.Filmlerin çocuklar üzerindeki etkisine yönelik bilimsel çalışmaların çoğu filmlerdeki şiddet ile çocukların saldırgan davranışları arasındaki ilişkiye odaklanmıştır. Filmlerdeki şiddet, saldırgan davranış ilişkisinden sonra en çok çalışılan konu ise filmlerin olumlu tutum geliştirmeye etkisidir. Fakat çok önemli bir konu olan ve ebeveynlerin filmlere karşı temel çekincelerini oluşturan, filmlerin olumsuz tutum geliştirmeye etkisi üzerinde az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın temel amacı Patron Bebekçizgi dizisinin dört bölümünü tek seferde izleyen, dört hafta boyunca her hafta bir bölümünü izleyen ve hiç izlemeyen anasınıfı, 1, 2, 3 ve 4. sınıf öğrencilerinin kedilere karşı tutumunun incelenmesidir. Çalışma grubu İstanbul’daki beş farklı devlet okulunda öğrenim gören 1398 öğrenciden oluşmaktadır. Çalışmada ön test-son test-kalıcılık testi kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Çocukların tutumlarını ölçmek için araştırmacı tarafından 11 maddeden oluşan “Kedilere Karşı Tutum Ölçeği” geliştirilmiştir. Verilerin analizi yapılırken grupların fark puanları arasında anlamlı farklılaşmalar olup olmadığını test etmek için Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), cinsiyet değişkenine göre oluşan fark puanları arasında anlamlı farklılaşma olup olmadığını belirlemek içinse İlişkisiz Örneklemler İçin t-Testi yapılmıştır. Çalışma sonucunda Patron Bebekçizgi dizisini sinema filmi şeklinde tek seferde veya dizi şeklinde dört haftalık süreçte izlemenin çocukların kedilere karşı olumsuz tutum geliştirmesine yönelik herhangi bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Bu durum anasınıfı, 1, 2, 3 ve 4. sınıflar ayrı ayrı değerlendirildiğinde de değişmemektedir. Çalışmada sadece Patron Bebek’i dizi şeklinde izleyen grupta kız öğrencilerin erkeklere göre anlamlı şekilde daha olumsuz bir tutum geliştirdikleri fakat bu etkinin geçici olduğu görülmüştür.