Riva Çayı (Çayağzı) Havzası’nın Aşağı Çığırında Jeolojik ve Jeomorfolojik Koşullar Çerçevesinde Yerleşime Uygunluk Analizi


Creative Commons License

Çakırgöz S. E., Duman E.

Multidisipliner Yaklaşımlarla Coğrafya Dergisi, cilt.3, sa.2, ss.74-94, 2025 (Hakemli Dergi)

Özet

İstanbul, Anadolu yakasının en önemli akarsularından

biri olan Riva Çayı, Riva Deresi ya da Çayağzı Deresi gibi

farklı isimlerle anılmaktadır. Riva Çayı kabaca Kocaeli ili

sınırlarından kaynağını alarak kuzeybatı yönünde akış gösterir

ve Beykoz’a bağlı Riva yerleşmesinde Karadeniz ile buluşur.

Çalışma alanı ise Riva Çayı üzerine kurulan Ömerli Baraj

Gölü’nden denize kadar olan sahayı içermektedir. Bu sınırlar

dahilinde hem jeolojik yapıda farklılık gözükmekte hem de

buna bağlı olarak jeomorfolojik yapı çeşitlilik arz etmektedir.

Dolayısıyla günbegün yerleşime sahne olan bu alan için eşit

koşullar söz konusu olmayıp kendi içinde farklılıklar söz

konusudur. Jeolojik yapı, topografya koşulları ve arazi

kullanımı gibi farklılıklar bir arada değerlendirilerek yerleşme

için uygun alanların tespiti yapılmıştır. Buna göre yerleşme

için en uygun alanların yükselti ve eğimin az olduğu ve kaya

mukavemetinin nispeten yüksek olduğu sahalar olduğu

görülürken yerleşmeye uygun olmayan, zayıf zonların eğimin

fazla olduğu alanlar ile alüvyal dolgu sahalarına tekabül ettiği

görülmektedir. Öte yandan sahanın genelinin yerleşim için

orta düzeyde uygun olması bölgenin gelişimi açısından önemli

bir çıktıdır.