Multidisipliner Yaklaşımlarla Coğrafya Dergisi, cilt.3, sa.2, ss.74-94, 2025 (Hakemli Dergi)
İstanbul, Anadolu yakasının en önemli akarsularından
biri olan Riva Çayı, Riva Deresi ya da Çayağzı Deresi gibi
farklı isimlerle anılmaktadır. Riva Çayı kabaca Kocaeli ili
sınırlarından kaynağını alarak kuzeybatı yönünde akış gösterir
ve Beykoz’a bağlı Riva yerleşmesinde Karadeniz ile buluşur.
Çalışma alanı ise Riva Çayı üzerine kurulan Ömerli Baraj
Gölü’nden denize kadar olan sahayı içermektedir. Bu sınırlar
dahilinde hem jeolojik yapıda farklılık gözükmekte hem de
buna bağlı olarak jeomorfolojik yapı çeşitlilik arz etmektedir.
Dolayısıyla günbegün yerleşime sahne olan bu alan için eşit
koşullar söz konusu olmayıp kendi içinde farklılıklar söz
konusudur. Jeolojik yapı, topografya koşulları ve arazi
kullanımı gibi farklılıklar bir arada değerlendirilerek yerleşme
için uygun alanların tespiti yapılmıştır. Buna göre yerleşme
için en uygun alanların yükselti ve eğimin az olduğu ve kaya
mukavemetinin nispeten yüksek olduğu sahalar olduğu
görülürken yerleşmeye uygun olmayan, zayıf zonların eğimin
fazla olduğu alanlar ile alüvyal dolgu sahalarına tekabül ettiği
görülmektedir. Öte yandan sahanın genelinin yerleşim için
orta düzeyde uygun olması bölgenin gelişimi açısından önemli
bir çıktıdır.