Tanzimat, Osmanlı Devleti için önemli olayların yaşandığı bir dönem olmuştur. Bu çalışmada, Tanzimat döneminde yayınlanan Tevcîh-i Cihât Nizâmnâmelerinin bir değerlendirmesi yapılacaktır. Tevcîh-i Cihât Nizâmnâmeleri, Osmanlı zamanında din görevlerinin atanma usul ve şartlarını düzenleyen yasal düzenlemelerdir. Söz konusu nizâmnâmelerin ilki Hicri 8 Zilkade 1286 (Miladi 9 Şubat 1870) tarihinde, ikincisi Hicri 10 Safer 1290 / Rumi 26 Mart 1289 (Miladi 9 Nisan 1873) tarihinde, üçüncü ve sonuncusu ise 12 Ramazan 1331 / 5 Ağustos 1913 yılında yayınlanmıştır. Buna göre, çeşitli tarihlerde yayınlanan üç nizâmnâme (1870, 1873 ve 1913 Nizâmnâmeleri) günümüz şartları ile kıyaslanarak değerlendirildikten sonra 1913 Nizâmnâmesi günümüz harflerine aktarılarak okuyucu ile paylaşılmıştır. Özellikle bu değerlendirmelerde, ilmî cihet imtihanları, bu imtihanların nasıl ve kimler tarafından yapıldığı, hangi konulardan ne tür sorular sorulduğu, sınav sonuçlarının kimler tarafından nasıl değerlendirilip saklandığı gibi hususlar günümüzde din görevlilerinin atanması için aranan yeterlik şartları ile kıyaslanarak ele alınmaya çalışılmıştır.
Tanzimat was the period that important events had taken place for Ottoman Empire. In this study, an evaluation about Tawjih-i Jihat Regulations will be done. Tawjih-i Jihat Regulations are legal arrangements which regulate designation rules of religious officers in Ottoman Empire. There are three regulations which published in 9 February 1870 (Hijri 8 Zilkade 1286), 9 April 1873 (Hijri 10 Safer 1290) and 5 August 1913 (Hijri 12 Ramazan 1331). Accordingly, the transcription of 1913 Tawjih-i Jihat Regulation have been given after a comperative analysis of three regulations (1870, 1873 and 1913 Regulations) by comparing today conditions about religious officers. Especially, in this evaluation parts will have focused jihat exams (subject, measurement and evaluation, the question resources, types of questions, and etc.) and proficiency requirements
