Dinükleer Tipte Bir Çinko Ftalosiyanin Bileşiğinin Elektrokimyasal, Spektroelektrokimyasal, Fotofiziksel ve Fotokimyasal Özelliklerinin İncelenmesi

Orman E. B., Atılmış D., Özkaya A. R., Şengül A., Işık Büyükekşi S.

2nd International eurasıan conference on biologıcal and chemical sciences, Ankara, Türkiye, 28 - 29 Haziran 2019, ss.709

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.709
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

  Ftalosiyanin (Pc) kompleksleri sahip oldukları konjüge π-elektron sistemleri ile tek elektronlu bir seri indirgenme ve yükseltgenme reaksiyonları gerçekleştirirler. Söz konusu bileşiklerin redoks özellikleri ile çeşitli teknolojik uygulamalardaki kullanılabilirliklerini belirleyen elektronik, optik, spektral, elektrokromik ve benzeri birçok özelliği arasında) sıkı bir ilişki söz konusudur. Diğer taraftan bu bileşiklerin redoks özellikleri ve dolayısıyla teknolojik kullanılabilirliğine dair birçok özelliği; merkezde yer alan metalin türüne, sübstitüent olarak yer alan gruplara ve moleküler yapıya bağlı olarak değişim göstermekte ve dolayısıyla hedefe yönelik olarak modifiye edilebilmektedir. Dinükleer tipteki ftalosiyaninlerde, iki metal ftalosiyanin birimi arasındaki etkileşimler de bileşik özelliklerini önemli derecede etkilemektedir.

Metal ftalosiyanin bileşikleri;  spektrumun UV-Vis bölgesinde göstermiş oldukları yüksek ışık absorpsiyonu ve keskin renk geçişleri nedeniyle elektrooptik ve elektrokromik malzeme olarak1, kızılötesine yakın bölgelerde sahip oldukları fotofiziksel özellikleri nedeniyle de kanser tedavisinde fotodinamik terapi (PDT) ajanı olarak kullanım potansiyeline sahiptir. Ayrıca organik esaslı güneş pilleri ve organik ışık yayan diyotlar (OLED'ler) gibi enerji dönüşüm sistemi ve teknolojilerinde de ön plana çıkmaktadırlar.

Bu çalışmada; kapaklı (clamshell) tipte dinükleer bir çinko ftalosiyanin kompleksinin2 çözelti ortamındaki redoks özellikleri, dönüşümlü voltametri (CV) ve kare dalga voltametrisi (SWV) teknikleri ile aydınlatılmıştır. Söz konusu teknikler ile gerçekleştirilen voltametrik ölçümler, elektrokromik özelliklerin de belirlenmesi amacıyla, eş zamanlı UV-Vis spektroelektrokimyasal ve elektrokolorimetrik ölçümlerle de desteklenmiştir. Ayrıca, PDT alanındaki kullanım potansiyelinin belirlenmesi hedefine yönelik olarak, söz konusu bileşiğin fotofiziksel (floresans kuantum verimi ve floresans ömrü) ve fotokimyasal (singlet oksijen kuantum verimi) ölçümleri gerçekleştirilmiştir. Çinko ftalosiyaninlerden standart olarak alınan sübstitüye olmamış ftalosiyanine göre daha düşük singlet oksijen verimi göstermiştir (Standart çinko Ftalosiyanin için 0.56,  clamshell tipte dinükleer bir çinko ftalosiyanin  için  0.298). Ancak fotobozunma kuantum verimleri istenilen 10-3-10-5 değer aralığındadır (5.81x10-5).