Belge Yönetiminde İnsan Hatalarını Azaltmada Yapay Zekânın Rolü


Creative Commons License

Yalçınkaya B., Cibaroğlu M. O.

Cumhuri̇yet’i̇n 100. Yılında Bi̇lgi̇ ve Belge Yöneti̇mi̇ Teknoloji̇si̇nde Güncel Yaklaşımlar, Doç. Dr. Pervin BEZİRCİ; Doç. Dr. Işıl İlknur SERT, Editör, Istanbul University Press, İstanbul, ss.447-463, 2024

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2024
  • Yayınevi: Istanbul University Press
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Sayfa Sayıları: ss.447-463
  • Editörler: Doç. Dr. Pervin BEZİRCİ; Doç. Dr. Işıl İlknur SERT, Editör
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Otomasyon ve sistem yönetimi mantığının yapay zekâ (YZ) araçları ile buluştuğu çağımızda, artık elektronik ortamda kendini bulan belge yönetimi süreçlerindeki insan kaynaklı potansiyel riskler, kurum ve kuruluşları risk ve hataların azaltılmasında YZ teknolojilerinin kullanımı hakkında daha çok tartışmaya yönlendiriyor. İnsan kaynaklı hataların, veri girişleri, dosyalama ve sınıflandırma gibi çok çeşitli süreçlerde ortaya çıkabileceği göz önüne alındığında, YZ teknolojilerinin belgelerin otomatik sınıflandırılması, dizinlenmesi, metin hatalarını düzeltmesi gibi süreçlerde kullanılabileceği rahatlıkla söylenebilir. İnsan kaynaklı hataların sistem yönetimini etkilediği bir diğer önemli konu ise kurumsal verimliliğin azalması ve kritik hukuki problemlere yol açabilme potansiyelidir. Bu tür problemlerin çözümünde YZ teknolojilerinin çok dikkatli bir şekilde kurumsal süreçlere entegre edilmesi gerekir. Karşılaşılan zorlukların üstesinden gelebilmek için sistematik yaklaşımla strateji ve planlar geliştirilmesi, kurum ve kuruluşların hayati öneme sahip fonksiyonlarını devam ettirmede son derece önemlidir. Bir diğer önemli konu ise kişisel verilerin gizliliği, güvenliği ve etik konular olarak ön plana çıkmaktadır. Hükümetler tarafından oluşturulan çeşitli düzenlemeler veri gizliliği ile etik konular hakkında yol gösterici olmakta; gerektiğinde kuruluşları zorlayıcı tedbirler almaya yöneltmektedir. Yakın gelecekte, daha karmaşık YZ algoritmaları ve modelleri belge yönetimi ve belge yönetiminin tetiklediği diğer ilişkili alanlarda daha iyi analiz yeteneğine sahip olacak ve günümüzdekinden çok daha ileri seviyede çözümler bulabilecektir. Gizlilik endişeleri, iş değiştirme ve insan gözetimi gerektiren süreçler de etik hususları ayrıca beraberinde getirmektedir. Bu çalışmanın amacı, her türlü belge yönetim sisteminde insan kaynaklı hataların azaltılıp sistemin doğruluğunu artırmak için gerekli olan teknoloji ve araçların nasıl ve nerelerde kullanıldığının belirtilmesi ile güncel çözümlerin neler olduğunu okuyucuya anlaşılır bir şekilde iletmektir. Çalışma konusu, alanda son dönemlerin güncel tartışma konularından olan bilgi sistemlerinde doğruluk ve iyileştirmelerin nasıl yapılabileceğinden hareketle seçilmiştir. Konu, çoğunlukla yurtdışı kaynaklı akademik yayınlar ile raporlardan elde edilen içeriklerin analiz edilmesi sonucunda okuyucuya yalın bir şekilde sunulmaktadır. Sonuçta belge yönetim sistemlerinin resmi prosedürlere uygun bir şekilde sürdürülebilmesi için kurum ve kuruluşların, YZ stratejisini kurumsal iş hedefleriyle uyumlu olacak şekilde ayarlaması, kurumu gelecekteki değişikliklere hazırlaması ve rekabet avantajı sağlamak için modern yönetim teorilerini güncel teknolojik araçlarla çevik olarak birleştirebilmesi gerekmektedir.


In our era where automation and system management logic meet with Artificial Intelligence (AI) tools, the potential human-induced risks in records management processes, which are now found in electronic environment, lead institutions and organizations to more discussions about the use of AI technologies in reducing risks and errors. Considering that human-induced errors can occur in a wide variety of processes such as data entry, filing and classification, it can be easily said that AI technologies can be used in processes such as automatic classification of records, indexing, and correction of text errors. Another important issue that human-induced errors affect system management is the decrease in institutional efficiency and the potential to cause critical legal problems. In solving such problems, AI technologies must be carefully integrated into institutional processes. Developing strategies and plans with a systematic approach in order to overcome the difficulties encountered is extremely important in maintaining the vital functions of institutions and organizations. Another important issue is the privacy, security and ethical issues of personal data. Various regulations created by governments provide guidance on data privacy and ethical issues; directs organizations to take coercive measures when necessary. In the near future, more complex AI algorithms and models will have better analysis capability in records management and other related areas triggered by it, and will be able to find far more advanced solutions than today. Confidentiality concerns also bring ethical considerations in processes that require job change and human oversight. The aim of this study is to clearly convey to the reader what the current solutions are by specifying how and where the technology and tools required to reduce human-induced errors and increase the accuracy of the system in all kinds of records management systems. The subject of the study has been chosen based on how accuracy and improvements can be made in information systems, which is one of the current discussion topics in the field. It is presented to the reader in a simple way as a result of the analysis of the contents obtained from academic publications and reports mostly from foreign-based. As a result, in order for records management systems to be maintained in accordance with official procedures, institutions and organizations should adjust their AI strategy in line with corporate business objectives, prepare the institution for future changes and combine modern management theories with current technological tools agile in order to provide competitive advantage.