Akademik Veri Yönetim Sistemi
The Journal o f Social Science-Sobider, sa.32, ss.602-615, 2018 (Hakemli Dergi)
Özet
Türk el sanatları içinde köklü bir geleneğe ve geçmişe sahip olan el dokumacılığı
kültürel değerlerimizin önemli bir parçasını oluşturur. Türk toplumunun estetik ve
sanat anlayışının günlük yaşamdaki yerini en iyi yansıtan alanlardan biri de
geleneksel dokumalardır. Geleneksel dokumalardan biri olan Kolan dokumacılığı
geçmişi çok eski zamanlara dayanan özellikle Mısır’da başlayıp Mezopotamya’da
devam eden varlığını Anadolu’nun farklı bölgelerinde ve Orta Asya’da da
sürdürmüş olan, renk ve desen çeşitlikleri ile kültür zenginliği oluşturmuş bir
dokumacılıktır.
Dokuma çeşitlerimiz içinde yer alan kolan dokumalar, desenin çözgüde görüldüğü
gücülü dar ve şerit dokumalardır. Çarpanalı kolan dokumaları ise kartlı (plakalı)
şerit dokumalardır. Her iki dokuma da temelde aynı görünmekle birlikte dokuma
tekniği açısından farklılıklar göstermektedir. Günümüzde bu dokumaları üretenler
ise oldukça azalmıştır.
El dokumacılığında geleneksel özelliklerin korunmasının yanında, yapılacak yeni
tasarımlarla bu köklü sanatımızın yaşatılması ve geliştirilmesi ve bu sanatın
gelecek kuşaklara aktarılması oldukça önemlidir.
Bu amaçla hazırlanan çalışmada kartlı ve gücülü kolan dokumalarının tarihi,
kullanılan araç ve gereçler, uygulama aşamaları ve kullanım alanları, teknik
özellikleri örneklerle incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Kültür, Geleneksel dokuma, çarpana ve kolan dokumaları.
Abstract
Hand weaving, having a long-standing tradition and past in Turkish
handicrafts, constitutes a significant part of our cultural values. One of areas that
best reflects the position of aesthetics and art conception in daily life is traditional
weavings. Band weaving, being one of the traditional weavings, is a weaving that
has a past dating back to old times, and which especially started in Egypt and
continued in Mesopotamia region and maintained its existence in different regions
of Anatolia and Central Asia and constituted a cultural richness with variety of
colour and patterns.
Band weavings which belongs to a kind of hand weaving, are narrow and band
weavings with heald where the pattern is seen in a warp. On the other hand, band
weavings with tablet are weavings with cards (sheets). While both veawings seem
fundamentally similar, they show varieties with respect to weaving style. People
who have produced such weavings have significantly decreased in today’s life.
It is of paramount importance that this long-standing traditional art should be
sustained and improved with new designs and handed to future generations as well
as maintained its traditional features in hand weaving.
For that reason, in this work, history of band weaving with card and heald,
equipments used, areaa of use and stages of applications and technical properties
are investigated by giving samples.
Keywords: Culture, Traditional Weaving, Tablet And Band Weavings.