Akademik Veri Yönetim Sistemi
Düşünce ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.3, sa.4, ss.1-30, 2021 (Hakemli Dergi)
Özet Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin ve mezunlarının dijital okuryazarlıklarını ortaya çıkaracak geçerli ve güvenilir bir Dijital Okuryazarlık Ölçeği (DOYÖ) geliştirmektir. Ölçek geliştirme süreci çeşitli adımları kapsamaktadır. Öncelikle ilgili literatür taraması yapılarak 54 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuştur. Bu madde havuzu 11 uzman tarafından dörtlü derecelendirme ile değerlendirilmiştir. Uzman görüşü neticesinde elde edilen verilerle ölçek ve maddelere ilişkin kapsam geçerlilik indeksleri hesaplanmıştır. Araştırmanın ilk aşamasında yapı geçerliliği için 451 kişiyle pilot çalışma uygulanmış ve ilgili madde analizleri yapılarak keşfedici faktör analizi yapılmıştır. Ardından 1287 kişilik katılımcı grubuyla ana uygulama ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ölçeğin güvenilirlik ve geçerlilik sonuçları test edilmiş ve onaylanmıştır. Dijital Okuryazarlık Ölçeği, 29 maddelik ve 6 faktörlü bir ölçek olarak geliştirilmiştir. Ayrıca bu çalışmada üniversite öğrencilerinin ve mezunlarının dijital okuryazarlık düzeylerini (düşük, orta altı, orta, orta üstü ve yüksek) temsil eden puan aralıkları Z standart puana dönüştürülerek ortaya konmuş ve her düzeye ilişkin ulaşılabilecek yetkinlikler betimlemiştir.
Anahtar Kelimeler: Dijital Okuryazarlık, Dijital Yetkinlik, Ölçek Geliştirme, Dijital
Okuryazarlık Ölçeği, Geçerlik ve Güvenirlik
The purpose of the study is to develop a valid and reliable Digital Literacy Scale (DLS) which will reveal the digital literacy of university students and graduates. Because it is assumed that this sample group uses information technologies much more intensively. The process of developing this scale included many stages. First, item pool (a total of 54 items) was created by reviewing the relevant literature, and the view of 11 experts were taken with four-point rating. Afterwards, the content validity index related to scale and its items was calculated. In the first phase of the study, exploratory factor analysis was performed that was applied to 451 participants for construct validity. Afterwards, the main study was conducted with a group of 1287 participants and confirmatory factor analysis was performed. Digital Literacy Scale’s reliability and validity was tested and approved. It was developed as 29-item scale including six factors. In this study, score ranges that represent the digital literacy levels of university students and graduates (low, below medium, medium, above medium and high) are introduced by converting them to Z standard score and the competencies that can be reached for each level are depicted.
Keywords: Digital Literacy, Digital Competence, Scale Development, Digital Literacy
Scale, Validity and Reliability