Goethe'nin “Mahomets Gesang” İsimli Şiirindeki Nehir Metaforu ve İslamiyet'in Yayılışına İlişkin Bir İnceleme


Tekin H.

Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi, cilt.9, sa.2, ss.382-403, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 9 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2022
  • Dergi Adı: Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.382-403
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) Alman Edebiyatının en önemli yazarlarındandır. Hayatının son zamanlarında doğu, şark ve İslam konularına yoğun ilgi duymuş, Arapça öğrenmiş ve bu yönde birçok eser kaleme almıştır. Bu çalışmada, İslam dininin peygamberi Hz. Muhammed’le ilgili biyografik eserlere dayanılarak, tamamlanmamış bir yapıt olarak kalan Mahomet tragedyasına ve özellikle yapıtın içinde yer alan Mahomets Gesang isimli şiire odaklanılacak ve şiir, İslam’ın yayılışında önemli bir simge olarak öne çıkan nehir metaforu ışığında yorumlanarak çözümlenmeye çalışılacaktır. Makalede; bu bağlamda günümüze kadar yapılan araştırmalardan farklı bir yöntem benimsenerek, şiire bütün olarak farklı bir metodoloji ile yaklaşılarak, yeni bir anlam yüklemek amaçlanmaktadır. Bu farklı yaklaşım, nehrin gitgide artan akış hızının, Hz. Muhammed’in egemenliği altındaki İslam dininin yayılışı olarak anlaşılabileceği varsayımına ve tarihî karşılaştırmalara dayanmaktadır. Çalışmada, Hz. Muhammed döneminde tarihsel ve simgesel benzerliklerin ve karşılaştırmaların ortaya çıkarılması ve şiiri bu metafor üzerinden yorumlamak amaçlanmaktadır. Çözümlememizin merkezinde; İslamiyet’teki Tanrı algısının başında yer alan Tanrı’nın peygamberlerle gece vakitlerinde haberleşmesi, Tanrı’nın her zaman her yerde olma niteliği ve Tanrı’nın doğa yoluyla algılanması bulunmaktadır.

Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) is one of the most important authors of German literature. In his last years, he developed a keen interest in Oriental studies, learned Arabic and published many works in this context. This paper aims to shed light on one of his works, the tragedy entitled Mahomet, which was built on the biographical works on the prophet of Islam, Muhammad, but remained unfinished. It will focus specifically on a poem within the tragedy, entitled Mahomets Gesang, which will be analyzed in the light of the river metaphor used as an important symbol for the expansion of Islam. A new methodology is adopted for approaching the poem as a whole; it follows historical comparisons and the premise that the growing speed of the river may be likened to the expansion of Islam under the leadership of Prophet Muhammad. Hence this study aims to reveal the historical and symbolic similarities and comparisons in the era of the prophet and to interpret the poem in the light of this metaphor. Central to this study is the communication of God with prophets in late night, His omnipresence and perception of God through nature.