Vergi politikası, maliyenin en güçlü politika seçeneklerinden biridir. Vergi politikası, devlete gelir sağlamanın yanı sıra tüketime, tasarrufa, yatırıma, ihracata ve ithalata yön vermek, adil bir gelir dağılımını sağlamak gibi birçok amaçla kullanılır. Vergi politikası ile hedeflenmese bile menkul ve gayrimenkul birçok varlığın fiyatı etkilenebilir. Verginin varlık değeri üzerindeki etkisi, verginin kapitalizasyonu ve verginin amortismanı kavramları ile açıklanabilir. Birçok nedenle borsalar, yatırımların tamamını çekememektedir. Bu nedenlerinden biri olan yatırım yapılacak şirketin faaliyet konusuna duyulan hassasiyet çalışmamızın hareket noktasını oluşturmaktadır. Bu durumu ortadan kaldırmak için İstanbul Borsası bünyesinde 25.11.2021 tarihinden itibaren eşanlı fiyatlardan hesaplanan katılım endeksleri oluşturulmuştur. Faaliyet konusu hassasiyeti olan yatırımcıların, sermaye kazancından ziyade kâr payı elde etmek amacıyla yatırım yapabileceklerini dolayısıyla da kâr payı dağıtımı üzerinden alınan vergide olabilecek değişikliklere tepki verebileceklerini düşünmekteyiz. Bu savı test etmek için çalışmamızda 22 Aralık 2021 tarihli kâr payı dağıtımlarındaki vergi kesintisi indiriminin etkilerini inceledik. Olay çalışması yöntemini kullandığımız çalışmamızda; bağımsız değişken olarak vergi oranı değişikliğini, bağımlı değişken olarak hisse senedi fiyat değişikliklerini aldık. Bu düzenlemenin Borsa İstanbul 100 ve Katılım 30 endeksine dâhil şirketlerin hisse fiyatları üzerindeki etkilerini karşılaştırmalı olarak inceledik. İnceleme konusu vergi indiriminin Borsa İstanbul 100 endeksinde yer alan firmaların hisse senedi fiyatlarında anlamlı bir değişikliğe neden olmadığı sonucuna ulaştık. Diğer taraftan aynı vergi değişikliğinin Katılım 30 endeksinde yer alan firmaların hisse senedi fiyatında anlamlı değişikliğe neden olduğu bulgusuna ulaştık. Başka bir ifadeyle beklentilerimiz doğrultusunda vergi indirimi, Katılım 30 endeksindeki firmaların hisse fiyatlarını arttırmıştır; endekste kapitalizasyon etkisi yaratmıştır. Ayrıca ulaştığımız sonuçlar, Katılım 30 endeksinin yarı güçlü formda etkin olmadığını göstermiştir.
Tax policy is one of the most powerful policy options in finance. The effect of tax on asset value can be explained by the concepts of tax capitalization and tax depreciation. The first concept is that the tax increase reduces the price of the relevant asset; The second concept expresses that the tax decrease increases the price of the related asset. For many reasons, stock markets are not able to attract all investments. One of these reasons, the sensitivity to the field of activity of the company to be invested, constitutes the starting point of our study. We think that investors with sensitivity to their field of activity may invest in order to gain dividends rather than capital gains, and therefore they may react to possible changes in the tax levied on dividend distribution. In order to test this argument, in our study, we comparatively examined the effects of the tax regulation dated December 22, 2021 on the share prices of companies included in the Borsa Istanbul 100 and Participation 30 index. We have reached the conclusion that the tax deduction, which is the subject of the review, did not cause a significant change in the stock prices in the BIST 100 index. On the other hand, we found that the same tax change caused a significant change in the stock price of the companies included in the Participation 30 index. In addition, our results showed that the Participation 30 index hasn’t a semi-strong form of market efficiency.
