Aydınlatılmış Onamın Günümüzdeki Yeri: Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Pratiğindeki Sık Uygulamalar için Örnekler Eşliğinde


Creative Commons License

Sert G., Çakar E.

Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Bilimleri Dergisi (elektronik), cilt.25, sa.1, ss.140-150, 2009 (Hakemli Dergi)

Özet

Aydınlatılmış onam (bilgilendirilmiş rıza), hastanın kendisine gerçekleştirilecek tıbbi uygulama konusunda anlayacağı şekilde bilgilendirildikten sonra, tıbbi uygulamanın gerçekleştirilmesi konusunda serbestçe karar vermesini amaçlar. Aydınlatılmış onam, yasal bir zorunluluk olmanın ötesinde, çağdaş tıp etiği ve uygulamalardan oluşan ahlaki bir öğretidir. Birçok hasta tıbbi durumları ve uygulanması planlanan tedavi hakkında bilgi ve seçenek sahibi olmak ister. Tıbbi uygulamalarla ilgili bilgilendirme, uygulama kısıtlılıklarının anlatılması ve hasta merkezli tedavi onayı çağdaş tıp etiğinin gerektirdiği durumlardır. Bununla birlikte, aydınlatılmış onamın yazılı ve sözlü olması ile içeriğinin kapsamı konusundaki etik ve hukuki tartışmalar halen devam etmektedir. Aydınlatılmış onamın yazılı olmasının hasta açısından birtakım sakıncalar oluşturabileceği bilinmekle birlikte, günümüzde mevcut bazı tıbbi olaylar hakkındaki hukuki kararlar yazılı aydınlatılmış onam alınmasını ispat açısından kaçınılmaz konuma getirmiştir. Bu yazıda hekim - hasta iletişimini güçlendiren aydınlatılmış onam kavramı etik ve hukuki boyutlarıyla gözden geçirilmiş ve kas-iskelet ile sinir sistemi hastalıklarında geniş bir uygulama alanına sahip Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon disiplininde sık kullanılan invaziv ve noninvaziv tedavi yaklaşımları için model teşkil edebilecek yazılı aydınlatılmış onam formları sunulmuştur.