Adolesan Sporcularda Olumlu Beden İmgesi ile Mükemmeliyetçilik İlişkisinde Öz Şefkatin Aracılık Rolünün Spor Türüne Göre İncelenmesi


GÜNGÖREN F. E., Asci H.

Spor Bilimleri Dergisi, cilt.35, sa.1, ss.46-59, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 35 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2024
  • Doi Numarası: 10.17644/sbd.1307561
  • Dergi Adı: Spor Bilimleri Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.46-59
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmanın amacı adolesan sporcularda olumlu beden imgesi ile mükemmeliyetçilik ilişkisinde öz şefkatin aracılık rolünün spor türüne göre incelenmesidir. Çalışmaya İstanbul ilindeki kulüplerde bireysel ve takım sporlarıyla uğraşan, en az 2 yıl spor deneyimi olan 381 (x̄yaş=15,95± 1,05) kız sporcu katılmıştır. Çalışmaya katılan sporculara Kişisel Bilgi Formu, Beden Değeri Ölçeği-2; Öz Şefkat Ölçeği-Kısa Formu ve Spora Özgü Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin analizi Process Macro eklentisi aracılığıyla IBM SPSS kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada aracılık ilişkisini incelemek amacıyla oluşturulan modelleme ‘Koşullu Süreç Modeli’ kullanılarak incelenmiştir. Analiz sonuçlarına göre, mükemmeliyetçiliğin kişisel standartlar (B=-0,16; p<0,00), hatalarla aşırı ilgilenme (B=-0,33; p<0,05), algılanan ebeveyn baskısı (B=-0,13; p<0,05) ve algılanan koç baskısı (B=-0,20; p<0,05) alt boyutları ile öz şefkat arasında negatif ilişki vardır. Mükemmeliyetçiliğin kişisel standartlar (B= 0,38; p<0,05) alt boyutu olumlu beden imgesi ile pozitif ilişkiliyken, hatalarla aşırı ilgilenme (B=0,04; p>0,05), algılanan ebeveyn baskısı (B=0,14; p> 0,05), ve algılanan koç baskısı (B=0,01; p> 0,05), olumlu beden imgesi arasındaki ilişki anlamlı bulunmamıştır ve tüm bu ilişkilerde spor türü düzenleyici role sahip değildir. Ayrıca, bulgular öz şefkatin; kişisel standartlar, hatalarla aşırı ilgilenme, algılanan ebeveyn baskısı ve algılanan koç baskısı ile olumlu beden imgesi arasındaki ilişkiye aracılık ettiğini, bu aracılık etkisinde spor türünün düzenleyici rolü olmadığını göstermiştir. Sonuç olarak, adolesan sporcuların mükemmeliyetçilik düzeyleri öz şefkatten etkilenerek onların, olumlu beden imgesi düzeylerini etkilemektedir ve bu etkiler sporcuların bireysel veya takım sporu ile uğraşmalarına göre değişmemektedir.
The aim of this study was to examine the mediating role of self-compassion in the relationship between positive body image and perfectionism in adolescent athletes according to sport type. 381 (Mage=15.95±1.05) female athletes with at least two years experiences who involved individual and team sports in Istanbul voluntarily participated in the study. Personal Information Form, Body Appreciation Scale-2; SelfCompassion Scale-Short Form and Sports-Multidimensional Perfectionism Scale were administered to all participants. Analysis was performed by using IBM SPSS via the Process Macro plugin. The analyses showed that personal standards (B=-0,16; p<0,05), concern over mistakes (B=-0,33; p<0,05), perceived parental pressure (B=-0,13; p<0,05) perceived coach pressure (B=-0,20; p<0,05) subscales of perfectionism were negatively related to self-compassion. Personal standards (B=0,38; p< 0,05) subscale of perfectionism was positively associated with positive body image but concern over mistakes (B=0,04; p>0,05), perceived parental pressure (B=0,14; p>0,05) and perceived coach pressure (B=0,01; p > 0,05) subscales of perfectionism were not significantly related with positive body image and also sport type has no moderator role in all these relationships. Analysis also revealed that self-compassion mediated the relationship between positive body image and all subscales of perfectionism, but sport type has no moderating role in this mediation effect. In conclusion the perfectionism levels of adolescent athletes are affected by self-compassion, and this affect their positive body image levels. These effects do not change whether the athletes are engaged in individual or team sports.