Akademik Veri Yönetim Sistemi
Epigenetik ve Radyoterapi, Beste Melek Atasoy,Betül Yılmaz,Ayşegül Üçüncü Kefeli, Editör, Türkiye Klinikleri Yayınevi, Ankara, ss.33-38, 2025
Radyoterapi, epigenetik ortamı değiştirerek hem tümör hücrelerinde hücre ölümünü kolaylaştırabilir hem de uzun dönem tedavi sonuçlarını şekillendirebilir. Radyasyonun, DNA metilasyonu, histon modifikasyonu, kromozom yeniden şekillenmesi, RNA modifikasyonu ve kodlanmayan RNA üzerindeki bir dizi epigenetik etkisi, terapötik etkileri ve prognozu etkilemektedir. Tümör hücrelerine verilen iyonize radyasyonun etkisi yalnızca DNA kırıklarından ibaret olmayıp, epigenetik ortamı da derinlemesine etkileyerek radyosensitivite ve radyorezistans mekanizmalarını şekillendirmektedir. Özellikle HDAC ve DNMT inhibitörleri gibi epigenetik modülatör ajanların radyoterapiyle kombinasyonu, ön klinik ve erken faz çalışmalarda umut verici sonuçlar vermiştir. Bununla birlikte, epigenetik biyobelirteçlerin klinik uygulamaya geçişi hâlâ sınırlıdır. Epigenetik profillemenin tedavi planlamasında kişiselleştirilmiş yaklaşımları destekleyeceği öngörülmekle birlikte, bu alanda daha fazla çok merkezli, iyi tasarlanmış klinik çalışmaya ihtiyaç vardır. Epigenetik ilaçların dozu, uygulama zamanı ve hedef dokular üzerindeki etkileri dikkatli bir şekilde değerlendirilmelidir. Bu bağlamda, epigenetik yaklaşımların radyasyon onkolojisi pratiğine entegrasyonu, gelecekte tedavi başarısını artırabilecek yeni bir alan sunmaktadır.